Դիմահարդարում

        Կոսմետոլոգիան հունարենից թարգմանաբար նշանակում է դեմքը և մարմինը զարդարելու և խնամելու արվեստ՝ դրանց առավել գրավչություն հաղորդելու նպատակով:

Կոսմետոլոգիան առաջնորդվում է 3 հիմնական բառերով՝ լավացնել, պահպանել և երիտասարդացնել: Այն ձգտում է ստեղծել ժամանակակից մարդու կերպար, որը կհամապատասխանի ժամանակի նորաձևությանը համահունչ սկզբունքներին և հնարավորին չափով փորձում է քողարկել, ապահովել մաշկի օպտիմալ խնամքը:

Կոսմետոլոգիան դա մի գիտություն է, որն իր մեջ ներառում է մաշկի բիոլոգիան, կոսմետիկ նյութերի պատրաստումը և ուսումնասիրությունը, նրանց հատկությունների բացահայտումը, ստուգումը, կիրառությունը և նոր ասպարեզների բացահայտումը:

Կոսմետիկան դա պրակտիկ գործունեություն է, որի ժամանակ անհատը կիրառում է կոսմետիկ նվաճումն իր և հաճախորդի օգտի համար:

Կոսմետիկան լինում է 2 տեսակ՝ բուժական և ոչ բուժական:

Բուժական կոսմետիկան էլ բաժանվում է 2 ճյուղի՝ օպերատիվ և կոնսերվատիվ:

Կոնսերվատիվ կոսմետիկան զբաղվում է մաշկի առողջացումով, նրա թերությունների վերացումով և նրա պահպանական մեթոդով, այսինքն ոչ վիրահատական ճանապարհով՝ ներառելով արտաքին և ներքին բուժում:

Օպերատիվ կոսմետիկան  վերացնում է մաշկի թերությունները վիրահատական ճանապարհով և կոչվում է էսթետիկ կամ պլաստիկ վիրաբուժություն:

Ոչ բուժական կոսմետիկան այլ կերպ կոչվում է դեկորատիվ կոսմետիկա կամ մակիաժ: Այն զբաղվում է առողջ մաշկն էլ ավելի գեղեցկացնելով,գեղեցիկ դիմագծերը ընդգծելով և թերությունները քողարկելով:

Կոսմետոլոգիան ունի մոտ 5000 տարվա պատմություն: Այն առաջացել է մարդու կուլտուրայի զարգացման հետ մեկտեղ: Զանազան պեղումների ժամանակ հայտնաբերվել են այնպիսի կոսմետիկ միջոցներ, որոնք տարիներ շարունակ չեն կորցրել իրենց հատկությունները: Հայտնաբերվել են օծանելիքներ, մազի ներկեր, շինյոններ և այլն:

Արհեստական թարթիչներ

Գեղեցիկ սեռի ցանկացած ներկայացուցիչ երազում է փարթամ, երկար թարթիչների մասին: Դրանց ավելի մեծ ծավալ եւ երկարություն հաղորդելու տարբերակներից մեկը սեւաներկն է: Բայց կարելի է նաեւ ավելի շքեղ միջոց փորձել. արհեստական թարթիչներ:

1. Հարկավոր է մատիտով ընդգծել աչքերը: Աշխատեք գիծը տանել թարթիչների արմատներին հնարավորինս մոտ: Այդ կերպ մենք չորացնում ենք մաշկը եւ այն պատրաստում սոսնձելու: Հիշեք, որ մատիտը չպետք է հեղուկ լինի: Այն երկար է չորանում եւ սոսինձ քսելիս կարող է տարածվել:

2. Փորձեք թարթիչները: Ինչպե՞ս այդ անել: Պարզապես այն հենեք ձեր սեփական թարթիչներին, քանի որ հնարավոր է՝ արհեստական թարթիչները երկար են, եւ հարկավոր է երկու կողմից կտրել դրանք: Այնուհետեւ եւս մեկ անգամ փորձեք եւ կտրեք մյուսը: Հետեւեք, որ դրանք միանման լինեն:

3. Բացեք սոսինձը եւ վրձնով քսեք արհեստական թարթիչների հիմքին: Աշխատեք այդ անել հավասարաչափ բարակ շերտով: Փոքր-ինչ չորացրեք սոսինձը:

4. Զգուշորեն թարթիչները մոտեցրեք աչքերին, դրեք մատիտով արված գծին եւ վերեւից սեղմեք ձեր թարթիչներին:

5. Թարթիչները սեղմեք մեջտեղի հատվածից դեպի եզրերը, մի քանի րոպե այդպես պահում: Հետո փայտիկով եւս մեկ անգամ դրանք սեղմեք սոսնձին:

6. Ուշադիր դիտեք արդյունքը: Եթե ամեն ճիշտ եք արել, անցեք մյուս աչքին:

7. Հիմա ամբողջացնում ենք թարթիչների ձեւավորումը: Հեղուկ մատիտով սոսնձված թարթիչների վրա գիծ արեք: Այդ կերպ կարող եք թաքցնել սոսնձի գիծը եւ թարթիչներն ավելի բնական դարձնել:

8. Այնուհետեւ սեւաներկ քսեք՝ աշխատելով, որ արհեստական եւ բնական թարթիչները «խառնվեն» միմյանց եւ միեւնույն ծավալն ու գույնն ունենան:

9. Աչքերի հարդարումն ավարտում ենք ստվերաներկ քսելով, բայց չափը չենք անցնում: Հիմա ձեր աչքերն ավելի արտահայտիչ են:

10. Արհեստական թարթիչների ամրությունը ստուգելու համար ատամմաքրիչով զգուշությամբ շարժեք թարթիչների հիմքը. այն պետք է անշարժ լինի: Եթե զգում եք, որ ամուր չէ, կարող եք փայտիկով մի փոքր սոսինձ ավելացնել եւ սպասել, մինչեւ չորանա:

Պիլինգ

Չոր, թոշնած, գունատ կամ էլ յուղոտ մաշկ: Կնճիռներ, սպիներ, ծակոտիներ ու կորյակներ…

Հավերժական այդ խնդիրներին 21-րդ դարում նոր լուծում է տրվել. պիլինգ` մաշկի արտաքին շերտի բիոլոգիական թեփոտումը, որի միջոցով հեռացվում են մաշկի մեռած բջիջները, կորյակները, մաքրվում ու նեղանում են ծակոտիները, բարելավվում է դեմքի գույնը, բարձրանում մաշկի տոնուսը:

«Պիլինգի ծառայությունը մեծ պահանջարկ է ստանում, հատկապես, ամռանը, քանի որ մաշկն ավելի շատ է աղտոտվում ու փոշոտվում»,-ասում է կոսմետոլոգ Արևիկ Բեկնազարյանը:

Ըստ ազդեցության միջոցների, մասնագետները պիլինգը բաժանում են 3 մասի.

1. մեխանիկական-(ձեռքերի միջոցով և տարբեր հղկանյութերով` սկրաբ, քսուքներ, գելեր, ընկույզի մանրացված կեղև, ծովային աղ, ավազ, շաքարեղեգ և այլն)

2. սարքի միջոցով (ուլտրաձայնային և լազերային պիլինգ)

3. քիմիական:

Պիլինգը տարբերակում են նաև ըստ ազդեցության աստիճանի. մակերեսային, միջին և խորը: Կոսմետոլոգն է որոշում, թե տվյալ մաշկին, որն է անհրաժեշտ:

Երիտասարդ մաշկին բավական է մակերեսային պիլինգը, -ասում է Բեկնազարյանը, – Միջին և խորը պիլինգն իրականացնում են մաշկի տարիքային փոփոխությունների, խորը կնճիռների, սպիների, մաշկի չորության և պիգմենտացիայի դեպքում»:

Կոսմետոլոգն ասում է, որ խորը պիլինգն, ի տարբերություն մակերեսայինի, ավելի ժամանակատար է և մաշկի ավելի լուրջ խնդիրներ է լուծում: Երիտասարդ մաշկի դեպքում այն ցանկալի չէ, եթե իհարկե, լուրջ պատճառներ չկան: Օրինակ, Շվեյցարիայի լեռնային, բարձրադիր գոտիներից մեկում կա կլինիկա, որտեղ խորը պիլինգի միջոցով մաշկն ամբողջությամբ փոխում են: Այդ վայրը հատուկ է ընտրված, որպեսզի մաշկի վերականգնման շրջանում, որն այդ դեպքում մոտ 1-2 ամիս է տևում, մթնոլորտը լինի անթերի, և ինֆեկցիա չանցնի:

Մեխանիկական պիլինգ.

Պիլինգի ամենագործածական ձևն է: Այն ամեն տարիքում էլ թույլատրվում է և կարելի է կիրառել նաև տնային պայմաններում:

Բժիշկ-կոսմետոլոգները վստահեցնում են, որ մեխանիկական պիլինգն առանց ցավի է, և բացառվում է ինֆեկցիան: Տնային պայմաններում մեխանիկական պիլինգ կատարելու համար Բեկնազարյանը խորհուրդ է տալիս.

«Դեմքը մաքրեք, թրջեք, ապա սկրաբով մոտ 10-15 րոպե մերսեք պիլինգի համար նախատեսված խոզանակով` ընթացքում մաշկն անընդհատ թրջելով, վերջում սառը ջրով շփեք: Այդ պրոցեսը ոչ միայն մաքրում ու բարելավում է մաշկը, այլև բարձրացնում է դեմքի մկանային տոնուսը: Պրոցեդուրան միանգամայն անվնաս է և կարելի է շաբաթական մեկ անգամ կատարել»:

Մասնագետներն ասում են, որ պիլինգի էֆեկտիվությունն առաջին պրոցեդուրայից էլ ակնհայտ է, սակայն ավելի ամբողջական արդյունքի հասնելու համար անհրաժեշտ է որոշակի պարբերականություն` կախված մաշկի պրոբլեմներից ու առանձնահատկություններից:

Ուլտրաձայնային և լազերային.

Իրականցվում է պիլինգ սարքի միջոցով: Այն համարվում է մաշկի բարելավման «ամենաագրեսիվ» միջոցներից մեկը, սակայն կոսմետոլոգները վստահեցնում են, որ դրա միջոցով կարելի է հասնել տպավորիչ արդյունքների:

«Այն վերացնում է մեռած բջիջները, սպիները, բարելավում արյան շրջանառությունը,-ասում է Բեկնազարյանը,-արդյունքը կարելի է տեսնել 7-ից 10 օր հետո: Սակայն լազերային պիլինգի միակ թերությունն այն է, որ լազերն աշխատում է միայն մաշկի ամենավերին շերտում և չի հեռացնում խորը կնճիռներն ու պիգմենտացիաները: Լազերային պիլինգն արգելվում է, եթե մաշկի վրա կան բորբոքային մասեր կամ առկա են մաշկի թարախային հիվանդություններ: Այն արգելվում է նաև շաքարային դիաբետի, էպիլեպսիայի և մի շարք այլ հիվանդությունների դեպքերում»:

Քիմիական պիլինգ.

ոչ վիրահատական միջամտությամբ երիտասարդացման ամենատարածված մեթոդներից մեկն է, բացի այդ` ամենաէֆեկտիվը:

Քիմիական պիլինգն ավելի շատ է ներթափանցում մաշկի խորքերը և ավելի լուրջ խնդիրներ է լուծում: Մաշկի մեռած բջիջները մաքրվում են տարբեր քիմիական թթուների` առավել հաճախ` օրգանական թթուների միջոցով: Քիմիական պիլինգն իրականացնում են միմիայն կոսմետոլոգիական սրահներում:

«Դրա շնորհիվ բուժվում են կորյակներն ու ցանը, պիգմենտային բծերը, փոքր սպիները, որոնք մնում են ջրծաղիկի ու կորյակների բուժումից հետո, հարթվում են կնճիռները, վերականգնվում է մաշկի առաձգականությունը, նեղանում են ծակոտիները, նվազում է մաշկի յուղոտությունը,-թվարկում է կոսմետոլոգը,- քիմիական պիլինգը, սակայն, կարող է ալերգիա առաջացնել, ուստի պրոցեդուրայից առաջ ձեռքի մաշկի վրա կատարում են փորձնական պրոցեդուրա: Սակայն հաճախ, դա ևս խաբուսիկ է լինում. ձեռքի մաշկն ընդունում է, իսկ դեմքի մաշկը` ոչ»:

Աշխատեք արհեստական թարթիչները գիշերը չթողնել աչքերին: Սոսինձը քիմիական տարրեր է պարունակում, որոնք վնասակար են աչքերի համար: Այդ պատճառով հնարավորության դեպքում այն հանեք, ինչի համար կարող եք օգտագործել դիմահարդարումը մաքրող միջոց: Փոքր-ինչ սպասելուց հետո սոսինձը կփափկի եւ կկարողանաք հեշտությամբ հանել թարթիչները: Խնամքով օգտագործելու դեպքում կարող եք դրանք օգտագործել մի քանի անգամ՝ այդ կերպ ձեր հայացքը դարձնելով ավելի արտահայտիչ եւ գրավիչ:

Ներքին օրգանների արտացոլումը դեմքին

13725438-2

Դեմքի ամեն մի հատված պատմում է ձեր ներքին օրգանների աշխատանքի մասին: Իմացեք հետևյալը:

1. Եթե պզուկներ են հայտնվում քթի ծայրին կամ վերին շրթունքից վերև, ապա հավանականություն կա, որ ունեք խնդիրներ սրտի հետ:

2. Եթե խնդիրներ ունեք աչքերի շրջակայքում, ապա հետևեք ձեր երիկամներին:

3. Եթե առաջացել է ցան հոնքերի միջև, ապա ստուգեք լյարդը:

4. Եթե կան խնդիրներ ճակատային հատվածում, ստուգեք բարակ աղիքը:

5. Եթե ցան է առաջացել դնչի հատվածում, հնարավոր է, որ խնդիրներ ունեք միզապարկի հետ:

6. Այտերի հետ խնդիրներ ունեք՝ ստուգեք ստամոքսը:

Սակայն խնդիրների դեպքում չմոռանաք դիմել բժիշկի

Գեղեցիկ ունքեր ունենալու գաղտնիքը

Բոլոր ժամանակներում կանանց մեջ ընդունված է եղել ունքերին մեծուշադրություն դարձնելը: Հին Եգիպտոսում ունքերը ներկվում էին մուգ գույնով, իսկ միջին դարերում ամբողջովին մաքրում էին` դեմքն ընդգծելու համար:

70-ական թվականներին կանայք հակված էին ունենալ բարակ ունքեր, ինչը ոչ բոլորին էր սազում: Այսօր ավելի շատ ընդունված է ունքերի բնականին մոտ ձևերը:

Դժվար է պատկերացնել գեղեցիկ կնոջ` առանց խնամված ունքերի և թարթիչների: Ճիշտ ձևով խնամված ունքերը աչքերին հատուկ արտահայտչություն են պարգևում: Ունքերը ևս մշտական ու ճիշտ խնամքի կարիք ունեն:

Երեկոյան դեմքը մաքրելիս, պետք է ունքերը ևս մաքրել, քանի որ օրվա ընթացքում ունքերի մեջ շատ փոշի է հավաքվում:

Խնամքի համար ստեղծված առաջինևկարևոր պարագան խոզանակն է, որը շատ նման է ատամի խոզանակին: Դրանով սանրում են ունքերը: Շատ օգտակար է ունքերը սանրելուց առաջ խոզանակը մտցնել գերչակի կամ ձիթապտղի ձեթի մեջ: Դրանք նպաստում են ունքերի մազերի խտացմանը, ամրացմանըևունքերին հատուկ փայլ են հաղորդում:

Ունքերը սանրելիս պետք է հիշել, որ շարժումները նախ պետք է լինեն ունքերի բնական ուղղվածությանը հակառակ, ապա` համընթաց: Ունքերի ձևավորման համար օգտագործվում է բոլորիս լավ հայտնի ունելին: Այն գործածելուց առաջ պետք է ախտահարել ինչպես գործիքը, այնպես էլ` ունքերն ու ձեռքերը:

Բնական ունքեր ունենալու համար անհրաժեշտ է հաշվի առնել մի քանի կարևոր պայմաններ: Ունքերի ձևը որոշելիս, պետք է առաջնորդվել ըստ աչքերի դիրքի. իդեալական է համարվում այն տարբերակը, երբ աչքերի միջև եղած հեռավորությունը 3 սմ է: Եթե ունքերն ի սկզբանե նոսր են, ապա դրանք հարկավոր է ներկել ունքերի համար նախատեսված կոշտ միջուկով մատիտով: Ունքերի գույնը պետք է մազերի գույնից 1 տոն բաց լինի:

Մուգ մաշկ ունեցողներին խորհուրդ չի տրվում օգտագործել սև մատիտ, ավելի լավ է նախապատվությունը տալ մուգ շագանակագույնին: Ունքերը պետք չէ հավասար ներկել, ավելի լավ է մանր գծիկներ անել` ասես մազեր ես նկարում:

Ունքերի ձևը հաճախ փոփոխվում է` կախված նորաձևության պահանջներից` տատանվելով հաստից բարակի, մուգ գույներից բաց գույներիևայլն: Սակայն պետք չէ կուրորեն հետևել նորաձևության թելադրանքին, քանի որ ունքերը պետք է բնական տեսք ունենանևհամապատասխանեն դեմքի ձևին:

Փոքր աչքերն ավելի մեծ կթվան, եթե ունքերի գիծը մատիտի օգնությամբ երկարացվի, իսկ դրանց միջև ընկած տարածությունը մեծացվի` քթարմատի մոտ աճող ունքերը հեռացնելու միջոցով: Եթե աչքերն իրար չափազանց մոտ են տեղակայված, դրանց միջև տարածությունն ավելի մեծ կթվա, եթե ունքերն իրարից ավելի հեռու լինեն, այսինքն՝ դա ևս կատարվում է քթարմատի մոտ աճող մազերը հեռացնելով: Ունքերի միջև հեռավորության մեծացման միջոցով ապահովվում է նաև դեմքի առավել երիտասարդ տեսքը: Այս դեպքում ունքերի միջև ընկած լայնությունը փոխելու կարիք չկա:

Երկարավուն դեմքին ավելի հարմար են ուղիղ ունքերը: Եռանկյունաձև դեմքը գեղեցկացնում են փոքր-ինչ բարձրացվածևկորավուն ունքերը: Օվալաձև դեմքին առավելապես սազում են աղեղնաձև ունքերը: Քառակուսի ձև ունեցող դեմքն անհամեմատ նրբացնում են երկար, բարձր ունքերը, որոնց կարելի է թեթև կորություն հաղորդել: Կլոր դեմքին հարմար են վեր բարձրացվածևծայրերում մի փոքր կորացված ունքերը:

Իսկ ամեն դեպքում գեղեցիկ ունքեր ունենալու համար հարկավոր է ճիշտ սահմանել դրանց

սկիզբն ու վերջ:

Կոսմետոլոգիան և կոսմետիկան

Կոսմետոլոգիան հունարենից թարգմանաբար նշանակում է դեմքը և մարմինը զարդարելու և խնամելու արվեստ՝ դրանց առավել գրավչություն հաղորդելու նպատակով:

Կոսմետոլոգիան առաջնորդվում է 3 հիմնական բառերով՝ լավացնել, պահպանել և երիտասարդացնել: Այն ձգտում է ստեղծել ժամանակակից մարդու կերպար, որը կհամապատասխանի ժամանակի նորաձևությանը համահունչ սկզբունքներին և հնարավորին չափով փորձում է քողարկել, ապահովել մաշկի օպտիմալ խնամքը:

Կոսմետոլոգիան դա մի գիտություն է, որն իր մեջ ներառում է մաշկի բիոլոգիան, կոսմետիկ նյութերի պատրաստումը և ուսումնասիրությունը, նրանց հատկությունների բացահայտումը, ստուգումը, կիրառությունը և նոր ասպարեզների բացահայտումը:

Կոսմետիկան դա պրակտիկ գործունեություն է, որի ժամանակ անհատը կիրառում է կոսմետիկ նվաճումն իր և հաճախորդի օգտի համար:

Կոսմետիկան լինում է 2 տեսակ՝ բուժական և ոչ բուժական:

Բուժական կոսմետիկան էլ բաժանվում է 2 ճյուղի՝ օպերատիվ և կոնսերվատիվ:

Կոնսերվատիվ կոսմետիկան զբաղվում է մաշկի առողջացումով, նրա թերությունների վերացումով և նրա պահպանական մեթոդով, այսինքն ոչ վիրահատական ճանապարհով՝ ներառելով արտաքին և ներքին բուժում:

Օպերատիվ կոսմետիկան  վերացնում է մաշկի թերությունները վիրահատական ճանապարհով և կոչվում է էսթետիկ կամ պլաստիկ վիրաբուժություն:

Ոչ բուժական կոսմետիկան այլ կերպ կոչվում է դեկորատիվ կոսմետիկա կամ մակիաժ: Այն զբաղվում է առողջ մաշկն էլ ավելի գեղեցկացնելով,գեղեցիկ դիմագծերը ընդգծելով և թերությունները քողարկելով:

Կոսմետոլոգիան ունի մոտ 5000 տարվա պատմություն: Այն առաջացել է մարդու կուլտուրայի զարգացման հետ մեկտեղ: Զանազան պեղումների ժամանակ հայտնաբերվել են այնպիսի կոսմետիկ միջոցներ, որոնք տարիներ շարունակ չեն կորցրել իրենց հատկությունները: Հայտնաբերվել են օծանելիքներ, մազի ներկեր, շինյոններ և այլն

«Դիմահարդարումն արվեստ է, որը պահանջում է ճաշակ, երևակայություն և նկարչական հմտություն»

Դիմահարդարումը պետք է ընդգծի դեմքի առավելությունները և կոծկի թերությունները. սա է դիմահարդարման ոսկե կանոնը: Սակայն շատ հաճախ հակառակն է պատահում. կանայք, չտիրապետելով դիմահարդարման կանոններին, ոչ միայն փչացնում են դեմքի բնական գեղեցկությունը, այլև ավելի տեսանելի են դարձնում թերությունները: Դիմահարդար Վարդուհի Շողիկյանը, ով աշխատում է նաև կինոյի բնագավառում` որպես գրիմարար, հայ կանանց շրջանում դիմահարդարման ամենալուրջ խնդիրը համարում է այն, որ նրանք չեն տարբերում դիմահարդարման երեք տեսակները` առօրյա, գործարար և երեկոյան դիմահարդարումները: Նա ներկայացնում է դրանց առանձնահատկությունները` հորդորելով պահպանել յուրաքանչյուրի կանոնները: -Առօրյա դիմահարդարման ժամանակ պետք է զերծ մնալ դեմքն ավելորդ գրիմով ծանրաբեռնելուց. դա ոչ թե գեղեցիկ է, այլ անբնական,-ասում է դիմահարդարը,-պետք է մի փոքր դիմափոշի քսել (եթե դեմքի մաշկը լավ վիճակում է, դա ևս ավելորդ է), շատ թեթև կարմրաներկով ներկել այտերը և թույլ ստվերաներկով` աչքերը: Շուրթերը կարելի է ներկել թույլ վարդագույն, մարմնագույն շրթներկով կամ անգույն, սակայն փայլուն, յուղային շրթներկով և այսքանով սահմանափակվել: Գործարար-աշխատանքային դիմահարդարման ժամանակ, ըստ դիմահարդարի, պետք է օգտագործել փափկեցնող, ապա տոնային քսուքներ, դիմափոշի, որը պետք է լինի մաշկի գույնին համապատասխան, կարմրաներկ, որը, ի տարբերություն առօրյայի, մի փոքր կարող է արտահայտիչ լինել, աչքերն ընդգծել աչքերի մատիտով կամ սուրմայով, սև, արծաթագույն, շագանակագույն կամ ոսկեգույն ստվերաներկով, բայց ոչ թե փայլփլուն, այլ անփայլ, տուշով մի փոքր խտացնել թարթիչները, շուրթերը շատ նրբորեն եզրագծել շուրթերի մատիտով, ապա ոչ վառ, բաց երանգով շրթներկ քսել: Միայն սպիտակ կամ կաթնագույն զգեստի հետ է խորհուրդ տրվում նուրբ, կարմիր շրթներկ քսել: Գործարար-աշխատանքային դիմահարդարումն, ըստ դիմահարդարի, կնոջից առավել մեծ պատասխանատվություն և ուշադրություն է պահանջում «Օրինակ, երբեմն մտնում ես խանութ և տեսնելով վաճառողուհու անճաշակ, ոչ հմուտ և ճչացող դիմահարդարումը, չես ուզում նրանից առևտուր անել, որովհետև այնպիսի տպավորություն է, որ նա ոչ թե վաճառողուհի է, այլ մարմնավաճառ»,-ասում է դիմահարդարը` հորդորելով հատկապես հասարակական սպասարկման ոլորտի աշխատողներին շատ զուսպ դիմահարդարումով աշխատանքի գնալ: Ինչ վերաբերում է երեկոյան դիմահարդարմանը, այստեղ, ըստ դիմահարդարի, կարելի է տուրք տալ ազատությանն ու երևակայությանը, սակայն ամենակարևորը` չկորցնել չափի և ճաշակի զգացողությունը: «Երեկոյան դիմահարդարման մեջ կարևորը գույների ճիշտ ընտրությունն է,-ասում է նա,-ճիշտ է, այստեղ կարելի է ավելի համարձակ լինել, բայց որպեսզի չկորցնեք գունային ներդաշնակությունը, պետք է գույները համապատասխանեցնել մազերի, աչքերի, հագուստի գույներին: Քանի որ ռեստորաններում կամ տանը` հավաքույթների ժամանակ դահլիճի կամ սենյակի լուսավորությունը շատ ուժեղ է լինում, ինչը գույները ցրելու հատկություն ունի, ապա պետք է դիմահարդարումն ավելի մուգ ու ընդգծված լինի»: Ըստ դիմահարդարի, այս դեպքում տոնային քսուքն ու դիմափոշին պետք է մի տոն մուգ լինեն մաշկի գույնից, կարմրաներկը ևս պետք է ավելի մուգ լինի, աչքերի մատիտն ու սուրման ավելի հստակ ու մուգ պետք է գծվեն, իսկ տուշը` լինի երկարացնող ու խտացնող: Երեկոյան դիմահարդարման մեջ հանգիստ կարելի է օգտագործել փայլուն ստվերաներկեր, որոնք ջահերի լույսի տակ շատ գեղեցիկ տեսք են ունենում: Եթե առօրյա և գործնական դիմահարդարման մեջ խորհուրդ է տրվում հազվադեպ օգտագործել կարմիր շրթներկ, ապա այս դեպքում կարմիրը քաջալերվում է: Երեկոյան դիմահարդարման ժամանակ դիմահարդարը խորհուրդ է տալիս նաև լինել ոչ ստանդարտ և ավելի շատ տուրք տալ սեփական երևակայությանը: «Դիմահարդարումն արվեստ է, որը պահանջում է ճաշակ, երևակայություն և նկարչական հմտություն»,-կարծում է դիմահարդարը` օրինակ բերելով body-art-ը, որը համեմատաբար նոր ուղղություն է ժամանակակից դիմահարդարման մեջ և հնարավորոթյուն է տալիս երևակայության ու նկարչական տաղանդի շնորհիվ լինել անկրկնելի: «Որևէ հետաքրքիր միջոցառման, երեկույթի, տոնի առթիվ կարելի է դիմահարդարման պարագաների միջոցով դեմքի վրա սիմվոլիկ պատկերներ նկարել` սիրտ, ծաղիկ, աբստրակտ պատկերներ կամ որևէ հետաքրքիր, հեքիաթային կերպար ստեղծել: Դա ոչ միայն գեղեցիկ կդիտվի, այլև ձեր դիմահարդարումը միանգամից կտարբերվի սովորական դիմահարդարումից»: «Հայ կանանց շրջանում դիմահարդարման մյուս տարածված սխալն էլ, ըստ դիմահարդարի, այն է, որ շատերին թվում է, թե որքան շատ դիմահարդարվեն, այնքան կգեղեցկանան. «Ընդհակառակը. դիմահարդարումը պետք է լինի այնպիսին, որ չերևան տոնային քսուքը, կարմրաներկը, շրթունքների եզրագծերը: Եվ ընդհանրապես. ճիշտ դիմահարդարումն այն է, որ դեմքը գեղեցկանա` առանց արտահայտելու, թե ինչ պարագաներ են օգտագործվել: Թվում է, թե դա անհնար է, բայց ոչ: Պարզապես պետք է ձեռքը վարժեցնել դիմահարդարման պարագաներն ավելի քիչ և ավելի նուրբ օգտագործելուն»: Ձմեռային դիմահարդարում Ձմեռային դիմահարդարումն ունի մի շարք առանձնահատկություններ. քանի որ ձմռանը մաշկը հաճախ է թեփոտվում, պետք է ընտրել համապատասխան որակյալ պարագաներ: Քսուքները պետք է լինեն սիլիկոնի կամ մեղրամոմի հումքից, որը հարթեցնում ու փափկացնում է մաշկը: Գույներն ընտրելիս` պետք է հաշվի առնել ձմեռային ներկապնակը և դիմահարդարումը կատարել հիմնականում սառը, միատոն երանգներով: Տուշը պետք է լինի ջրակայուն, որպեսզի ձյունից չհալչի: Խիտ դիմափոշին պետք է փոխարինել փխրունով, որը կընդգծի դեմքի բնականությունը: Շրթներկը պետք է լինի յուղային. խոնավեցնող շրթներկից ձմռանը շուրթերը կարող են ճաքճքել: Այս ամենն ընդհանուր խորհուրդներ են, որոնց հաճախ կարելի է հանդիպել մասնագիտական կայքերում կամ ամսագրերում: Սակայն մեր դիմահարդարը համամիտ չէ ձմռանը սառը, միատոն երանգներ օգտագործելուն. «Ընդհակառակը, ձմռանը, հատկապես երբ մի փոքր երկար ես դրսում մնում, դեմքի մաշկը կապտում և գունազրկվում է, եթե դրան էլ գումարվեն նաև դիմահարդարման սառը, միատոն երանգները, ապա դեմքը կդառնա անկենդան ու տխուր,-կարծում է նա,-ուստի ես խորհուրդ եմ տալիս օգտագործել ոչ վառվռուն, սակայն տաք երանգներ` նուրբ վարդագույն շրթներկ, վարդագույն կարմրաներկ, ոսկեգույն ստվերաներկ»: Դիմահարդարման տասը քայլերը 1. Դիմահարդարումից առաջ դեմքը լավ մաքրել լոսյոնով, կաթիկով կամ այլ մաքրող միջոցով 2. սնուցող, խոնավեցնող կամ ցերեկային քսուք քսել և թողնել, որ քսուքն ամբողջությամբ ներծծվի 3. մատների հանգիստ շարժումով, դեմքը մերսելով քսել տոնային քսուքը (այն պետք է քսել ոչ միայն դեմքին, այլև վզին և եթե երանգը շատ է տարբերվում մաշկի երանգից, ապա նաև դեկոլտեի շրջանում) 4. դիմափոշի քսել 5. կարմրաներկ քսել 6. կարգի բերել հոնքերը` սանրել, կտրատել, եթե անհրաժեշտություն կա: Մատիտով ուղղել անհարթությունները, ձև տալ, մգացնել: 7. ստվերաներկ քսել 8. մատիտով կամ սուրմայով եզրագծել աչքերը 9. տուշով խտացնել և երկարացնել թարթիչները 10. եզրագծել շրթունքները և շրթներկ քսել: Հայտնի է, որ դիմահարդարման ժամանակ գույներն ընտրելիս, հիմնականում, հաշվի են առնվում հագուստի, ապա մաշկի, աչքերի, մազերի գույները: Օրինակ, կարմիր հագուստի դեպքում մասնագետները խորհուրդ են տալիս թեթև դիմահարդարում անել, սև հագուստի հետ` խիստ դիմահարդարում, որը կհամապատասխանի մազերի, աչքերի գույներին: Սպիտակ հագուստի դեպքում խորհուրդ է տրվում ավելի վառ դիմահարդարում: Եթե մազերը բաց գույնի են, ապա պետք է օգտագործել շագանակագույն տուշ և ոչ թե սև: Եթե ստվերաներկը մուգ, վառ երանգի է, ապա պետք է ընտրել նույն գույնի, սակայն ավելի բաց երանգով շրթներկ: Դիմահարդարման ընթացքում շատ կարևոր է լույսը: Դիմահարդարումը պետք է կատարել լուսավոր վայրում. ամենալավ տարբերակը արևի լույսն է: Մութ տեղում կամ արհեստական ցերեկային լույսի ներքո կատարած դիմահարդարումը կարող է շատ կոպիտ երևալ դրսում` բնական լույսի տակ

յուղոտությունը,-թվարկում է կոսմետոլոգը,- քիմիական պիլինգը, սակայն, կարող է ալերգիա առաջացնել, ուստի պրոցեդուրայից առաջ ձեռքի մաշկի վրա կատարում են փորձնական

պրոցեդուրա: Սակայն հաճախ, դա ևս խաբուսիկ է լինում. ձեռքի մաշկն ընդունում է, իսկ դեմքի մաշկը` ոչ»:

Այդ դեպքում կոսմետոլոգը խորհուրդ է տալիս դեմքը շտապ լվանալ սոդայաջրով, որպեսզի փոխազդեցությունը չհասցնի ներթափանցել մաշկի խորքերը:piling

Էլեկտրաէպիլյացիա

Էլեկտրաէպիլյացիա- Էլեկտրաէպիլյացիան գոյություն ունի գրեթե 100 տարի:

Մեթոդի էությունը կայանում է նրանում, որ բարակ էլեկտրոդը թափանցում է մազարմատի ‎‎ֆոլիկուլի մեջ և հաստատուն հոսանքի ցածր լարման ազդեցության տակ անջատվում է ջերմություն, որն էլ ոչնչացնում է մազարմատը` թերմոլիզի ենթարկելով այն: Այդ էլեկտրական էներգիան ազդում է նաև մազի աճման և նրա աճման տիրույթի վրա, որի հետևանքով մազերը սկսում են ավելի դանդաղ աճել, իսկ աճող մազերն էլ ավելի բարակ են դառնում:

Էլեկտրաէպիլյացիայի միջոցով կարելի է հեռացնել մազերը մարմնի գրեթե ողջ հատվածներից: Չի կատարվում էլեկտրաէպիլյացիա թևատակերի շրջանում, արտաքին սեռական օրգանների շրջանում, հոնքերի ներքևի հատվածներում:

Վերջնական արդյունքներին հասնելու համար պահանջում է էլեկտրաէպիլյացիայի մի քանի շարունակական պրոցեդուրաներ: Պրոցեդուրաների քանակը շատ անհատականացված է և կախված է մազի հաստությունից, խտությունից և մազի տեղակալումից, ինչպես նաև օրգանիզմի առանձնահատկություններից: Ամեն հաջորդող պրոցեդուրայից կորում է մազերի 50%: Պրոցեդուրաների միջև ընկած ժամանակահատվածները 20-25 օր է:

Երեք չորս սեանսից ազատվել վերին շրթունքի մազերից: Իսկ 4-6 սեանսից ազատվել ոտքերի և թևերի մազերից:

Կարիքի դեպքում կատարվում է նաև տեղային ցավազրկում:

  Ինչպես պայքարել  անսպասելի առաջացած  բշտիկների դեմ։

Ճակատագրի հեգնանք է, ի՞նչ է, որ բշտիկները սովորաբար հայնտվում են հենց այն ժամանակ, երբ  պատրաստվում ենք որեւէ կարեւոր իրադարձության` հարսանիք, երեկույթ, ժամադրություն… ու հայնտվում են ամենաանցանկալի եւ երեւացող տեղում` դեմքի վրա:

Ճիշտ են ասում, որ ավելի լավ է կանխել այս կամ այն հիվանդությունը, քան բուժել այն: Բշտիկների դեպքում էլ է այդպես: Եթե չեք ցանկանում, որ ձեր դեմքին անսպասելիորեն բշտիկներ հայտնվեն, ուրեմն պետք է զգոն լինեք հիգիենայի հարցում: Մասնագետների կարծիքով, դեռահաս տարիքում հաճախակի հայտնվող բշտերը արդյունք են սեռական հասունության: Դրանց հետագա §ճակատագիրը¦ կախված է արդեն մեր հիգիենայից: Կարիք չկա ասելու, որ դեմքը մեր մարմնի այն հատվածն է, որն ամենաշատ խնամքն է պահանջում, ուստի նման տհաճ երեւույթներից խուսափելու համար հարկավոր է ամեն օր լվացվել: Բայց երբեմն դա էլ չի օգնում վերջանականապես ազատվել ցանից ու բշտերից: Հաճախ դրանք առաջանում են սթրեսից կամ ավելորդ լարվածությունից, երբ պատրաստվում ենք որեւէ կարեւոր կամ մեզ համար հուզիչ իրադարձության: Իսկ ի՞նչ է պետք անել այդ ժամանակ:

Փորձել եղունգներով բշտիկները հեռացնել դեմքից՝ առնվազն անմտություն է, որն անում է աղջիկների մեծամասնությունը: Եթե չեք ուզում ավելի վատթարացնել վիճակը, ավելի լավ է չփորձել վարվել նման կերպ: Ոչ մի դեպքում պետք չէ օգտագործել կասկածելի ծագմամբ լոսյոններ ու քսուքներ, մանավանդ ` եթե դրանք նախատեսված չեն վերքերի կամ բշտիկների համար, այլ սոսկ կոսմետիկ միջոց են:

Առաջին հերթին, եթե հնարավորություն կա, պետք է հետաձգել հանդիպումը կամ ժամադրությունը: Բայց, եթե դա անհնար է, ապա  խուճապահար  այս ու այն կողմ վազելու կամ լաց լինեելու փոխարեն, պետք է ժամանակը  ծախսել մոտակա պոլիկլինիկա գնալու վրա: Այնտեղ հաստատ կգտնվի որեւէ հանգստացնող քսուք, որը կիջեցնի ուռածությունը կամ դուրս կհանի թարախը, ինչի արդյունքում բշտիկն իր չափերն անհամեմատ կփոքրացնի:  Բացի այս, կկարողանաք պարզել, թե դա սովորական բշտիկ է, թե ավելի լուրջ բան, որպեսզի հետագայում խուսափեք նման տհաճ անակնկալներից:

Դեմքի խնամք

Հասունացման ժամանակ բոլոր դեռահասների մոտ լինում են ինչպես ներքին, այնպես էլ արտաքին փոփոխություններ: Գրեթե բոլոր դեռահասները կանգնում են այն խմդրի առջև, որ նրանց դեմքին առաջանում են սև և բծավոր կետիկներ, ինչը մարդու երեսը կոպիտ ասած «այլանդակում է»: Ինքս մինչ այսօր կանգնած էի այդ խնդրի առջև, բայց վերջերս համացանցում գտա այդ սև կետիկների ոչնչացման ձևը և ցանկանում եմ կիսվել այդ լուծման հետ ձեզ հետ:

Օճառի փրփուրը խառնեք գելի հետ: Հետո 1 ճաշի գդալ սոդայն լցրեք այդ հեղուկի մեջ  և այդ քանակով նաև խառնեք աղ:

Ստացած հեղուկը քսեք դեմքի այն մասերում, որտեղ կան սև կետեր: Խորհուրդ կտամ, որ քսեք բամբակով: Քսուքը դեմքին թողեք 5 րոպե:

Եթե հանկարծ զգաք թեթև ծակծկոցներ դեմքի վրա ՉՎԱԽԵՆԱՔ: Այդ ամենը սոդայի ազդեցությունն է:

5 րոպե անց տաք ջրով մաքրեք երեսի վրայի քսուքը և այդ նույն տեղը քսեք խոնավեցնող կրեմ:

Արդյունքը գերազանց է. սև կետիկները մեծամասամբ անհետացել են և դուք ունեք մաքուր և գեղեցիկ դեմք:

ՀԱԿԱՑՈՒՑՈՒՄ.

Եթե ձեր դեմքին կան բշտիկներ, ապա խորհուրդ չի տրվում քսել դեմքի տվյալ մասում, որովհետև հնարավոր է լինի բորբոքում և բշտիկների թիվը մեծանա: Այսպես անում են տնային պայմաններում և շաբաթական մեկ անգամ: Իսկ եթե դուք ունեք չոր դեմք, ապա խորհուրդ է տրվում քսուկին ավելացնել մի փոքր կրեմ

Մերսում

Ընդհանուր մերսում

massajՄարմնի ընդհանուր մերսում – Մերսումը շատ օգտակար է  խրոնիկական և ոչ խոր փուլում գտնվող արտրիտի, մեջքի ցավերի,  պարանոցային և  գոտկային հատվածներում ցավերի, բուրսիտի,  հոդերում դիստրոֆիկ փոփոխությունների, օստիոխոնդրոզի, մկանների, ջիլերի և կապանների ձգվածության, սկոլիոզի (ողնաշարի թեքվածություն), սպազմի, տենդինիտի, հոդերի դժվարաշարժության, վնասվածքների դեպքում: Հոդախախտերից և կոտրվածքներից հետո հետտրավմային վերականգնողական մերսում: Ամբողջական մարմնի ճարպակալման, հեղուկի կանգի, այտուցվածության, իմունային համակարգի խանգարման, շաքարային դիաբետի, ցելյուլիտի դեպքում:  Բարձր և ցածր արյան ճնշման      տատանումների , անոթների նեղացման,  տարբեր պատճառներից առաջացած գլխացավերի,   միգրենի, անքնության, նևրոլգիայի, նևրիտի, նևրոզի, գլխուղեղի արյան շրջանառության խախտումների (պարալիզ),   խրոնիկական ռադիկուլիտի, ողնաշարի դիսկերի խախտման և կեցվածքի շեղումների դեպքում: Читать далее…

Добавить комментарий

ОКТЯБРЬ 14, 2013

Էլեմենտներ – Ձևաբանական Տարրեր

Էլեմենտները բաժանվում են 2 հիմնական խմբերի` առաջնային և երկրորդային էլեմենտներ: Առաջնային էլեմենտները առաջանում են մաշկի վրա ինքնուրույն: Դրանք են`

բիծ

հանգույցիկ

հանգույց

թմբիկ

բշտիկ

բուշտ

թարախաբշտիկ

եղնջայտուց

Երկրորդային էլեմենտները առաջանում են առաջնային էլեմենտների փոփոխության կամ հետզարգացման արդյունքում: Դրանք են`

էրոզիա

խոց

կեղև

ճաք

սպի

թեփուկ

էքսկորիացիա

որքինացում

վեգետացիա

դիսքրոմիա

Առաջնային էլեմենտներ

Բիծ- macula – Բիծը հարթ էլեմենտ է, որը տարբերվում է շրջակա մաշկից միայն գույնի փոփոխությամբ: Բծերը լինում են տարբեր ձևերի, նրանց սահմանները կարող են լինել հստակ կամ ոչ հստակ, բիծը չի շոշոփվում: Բծերը լինում են`

Բորբոքյին-բծերը վարդագույն են և սեղմելիս անհետանում են: Կախված չափերից տարբերում են էրիթեմա, որը զբաղեցնում է մարմնի որևէ շրջանը, օր.` դեմքի թիթեռնիկանման էրիթեման կարմիր գայլախտի դեպքում: Էրիթրոդերմաի, երբ մաշկի 90%-ը հիպերեմիկ է, օր` փսորիատիկ էրիթրոդերմիայի ժամանակ:

Ոչ բորբոքային-  առաջանում են տարբեր տրամաչափի անոթներին պատի ամբողջականության խախտման և էրիթրոցիտների անոթներից դուրս գալու արդյունքում: Արյունազեղումները սեղմելիս գույնը չեն փոխում: Կախված չափերից տարբերում են պուրպուրա, երբ բծերը ասեղի գլխիկի չափի են, և էկխիմոզ, երբ բծերը եղունգի չափից մեծ են:

Պիգմենտային բծեր

Հիպերպիգմենտային բծեր, որոնք լինում են բնածին, օր.` խալեր, և ձեռք բերովի, օր.` դաջվածքներ, պեպեններ:

Հիպոպիգմենտային բծեր, որոնք լինում են բնածին, օր` հիպոպիգմենտային խալեր, և ձեռք բերովի

Դեպիգմենտային բծեր, որոնք սպիտակ բծեր են, օր` վիտիլիգոյի ժամանակ, ալբինիզմի ժամանակ

Հանգույցիկ- papula – մաշկից քիչ բարձր, խոռոչազուրկ էլեմենտ է: Պապուլաները ըստ ձևի բազմազան են, օր` կոնաձև, կիսալուսնաձև , տափակ, պորտանման և այլն« ըստ չափերի լինում են ոսպանման (լենտիկուլյար), կորեկանման (միլիար), դրամանման (նումուլյար): Պապուլաները հանդիպում են մի շարք հիվանդությունների դեպքում, օր.` կարմիր տափակ որքի, երկրորդային սիֆիլիս, վուլգար փսորիազ: Երբեմն պապուլաները միաձուլվում են առաջացնելով վահանիկ, օր.` վուլգար փսորիազ:

Հանգույց- nodus – մաշկի մակարդակից բարձր, շոշափվող, խոռոչազուրկ էլեմենտ է: Այն հանդիպում է երրորդային սիֆիլիսի (գումա), տուբերկուլյոզի, լեյշմանիոզի ժամանակ, կարող է լինել նաև բարորոկ կամ չարորակ նորագոյացություն: Հանգույցը ունի խոցոտման հակում, խոցի լավացումից հետո մնում է սպի:

Թմբիկ- tuberculum-  մաշկի մակարդակից բարձր, խոռոչազուրկ, շոշափվող էլեմենտ է, չափերով ավելի խոշոր է քան հանգույցը: Հանդիպում է երրորդային սիֆիլիսի, լեպրայի, տուբերկուլյոզի, չարորակ կամ բարորակ նորագոյացությունների ժամանակ: Թմբիկը ունի խոցոտման հակում, խոցի լավացումից հետո մնում է սպի:

Բշտիկ- vesicular- խոռոչավոր, մաշկի մակարդակից քիչ բարձր, շճային կամ հեմոռագիկ պարունակությամբ էլեմենտ է: Բշտիկները սֆերիկ են,  ծածկը կարող է լինել թորշոմած, օր.` ֆլիկտենան ստոֆիլոկոկային իմպետիգոյի դեպքում, կամ լարված ծածկ, օր.` հերպես ինֆեկցիաների, Դյուինգի հերպեսանման դերմատիտի  ժամանակ: Բշտիկը պատռվելիս առաջացնում է էրոզիա:

 Բուշտ- bulla- չափերով ավելի մեծ է քան բշտիկը, խոռոչավոր, էքսուդատով լցված, մաշկի մակարդակից բարձր էլեմենտ է: Բուշտը պատռվում է առաջացնելով կամ էրոզիա, կամ խոց:  Բուշտը դիտվում է ականտոլիտիկ բշտախտի ժամանակ:

Թարախաբշտիկ- pustula – թարախային էքսուդատով լցված բշտիկ է: Կարող է լինել ինֆեկցիոն ծագման, օր.` ստրեպտո-ստաֆիլոկոկային հիվանդությունների ժամանակ,  ոչ ինֆեկցիոն ծագման. օր.` պուստուլյոզ փսորիազի ժամանակ:

Եղնջայտուց- urtica- մաշկի մակարդակից բարձր, խոռոչազուրկ էլեմենտ է, որը առաջանում է մաշկի այտուցման արդյունքում և մի քանի ժամի ընթացքում ինքնուրույն անհետանում է: Կարող է լինել տարբեր ձևերի` կլոր, օվալաձև, անուլար և այլն, տարբեր չափերի և տարածվածության: Եղնջայտուցը լինում է բաց վարդագույնից  մինչև կարմիր, հաճախ առկա է ալերգիկ հիվանդությունների, Դյուինգի հերպեսանման դերմատիտի ժամանակ:

Երկրորդային էլեմենտներ

Էրոզիա- erosio – խոնավ, կլոր կամ օվալաձև, մաշկի մակարդակից ցածր էլեմենտ է : Այն առաջանում է էպիդերմիսի կորստի հետևանքով: Այն առաջանում է բշտիկի, բուշտի կամ պուստուլայի պատռման արդյունքում, իսկ երբեմն առաջանում է ինքնուրույն, օր.` քերծվածքների, վնասման արդյունքում: Էրոզիաներ առկա են ականտոլիտիկ բշտախտի ժամանակ:

Խոց-ulcus- մաշկի մակարդակից ցածր, խոնավ էլեմենտ է, որը առաջանում է ոչ միայն էպիդերմիսի կորստի այլ նաև դերմայի  մասնակի կամ աբողջական կորստի հետևանքով: Խոցը կարող է լինել տարբեր չափերի, ձևերի, եզրերը կարող են լինել հարթ, կտրատվածև այլն, հատակը կարող է լինել նեկրոտիկ, մաքուր, էքսուդատով լցված և այլն: Խոցի օրինակներ են գանգրենոզ պիոդերմիան, կարծր շանկրը, փափուկ շանկրը, էկտիման:

Թեփուկ- squama –  տափակ, ափսեանման կամ ալրանման թիթեղներ են կազմված եղջերային բջիջներից:Նորմայում մեր մաշկի եղջերային շերտը  անընդհատ պոկվում է թեփուկների տեսքով, սակայն մենք դա չենք նկատում: Երբ տարբեր պաթոլոգիաների արդյունքում խանգարվում է էպիդերմիսի միտոտիկ ակտիվությունը և դիֆերենցացիան թեփուկները դառնում են տեսանելի: Թեփուկները լինում են տարբեր, օր.` փսորիազի դեպքում սպիտակ- արծաթագույն, սեբորեյի դեպքում դեղին և յուղոտ, գունափոփոխ որքինի դեպքում ալրանման:

Էքսկորիացի- excoriatio- էպիդերմիսի մակերեսային, գծային վնասումն է քորի հետևանքով: Էքսկորիացիներ առկա են քորվող հիվանդությունների դեպքում, օր.` քոս, նեյրոդերմիտ, քորպտիկ:

Կեղև- crusta- էքսուդատի չորացման արդյունք է: Էքսուդատի բնույթից կախված կեղևները լինում են տարբեր ` օր.` թարախային կեղևները դեղին-կանաչ գույնի են, հեմոռագիկ կեղևները  կարմիրից մինչև շագանակագույն գույնի են:

Ճաք- fissure- մաշկի և լորձաթաղանթների գծային ամբողջականության խախտումն է , որը առաջանում է հյուսվածքների էլաստիկության նվազման և նրանց վրա լարվածության ազդեցությամբ:Ճաքերը հաճախ առաջանում են ափերի , ներբանների և հոդերի շրջաններում, օր` էկզեմայի, ափ- ներբանային փսորիազի դեպքում:

Որքինացում-lichenificatio – մաշկը ունի որոշակի գծապատկեր, սակայն որը ցայտուն չէ նորմայում: Մաշկի հաստացումը և գծապատկերի ցայտունությունը կոչվում է որքինացում: Որքինացում դիտվում է նեյրոդերմիտի ժամանակ:

Սպի- cicatrix-  առաջանում է վնասված մակերեսում շարակցական հյուսվածքի աճի հետևանքով: Սկզբում սպին վարդագույն է, հետագայում այն դառնում է հիպո- կամ  հիպեր պիգմենտացված: Սպիները լինում են`

հիպերտրոֆիկ- ըստ ձևի այն նման է առաջնային էլեմենտին, մաշկի մակերեսից բարձր է:

կելոիդ- այն չափերով գերազանցում է առաջնային էլեմենտին և տարածվում է դեպի շրջակա մաշկը

ատրոֆիկ- մաշկը բարակած է առաջնային էլեմենտի տեղում և մաշկի մակարդակից ցածր է

Դիսքրոմիա- dischromia – առաջնային էլեմենտների անհետացումից հետո նրանց տեղը մնում են հիպեր- կամ հիպոպիգմենտացված բծեր:

Վեգետացիա- vegetatio- պտկիկային շերտի գերաճումն է, որը կարող է առաջանալ տարբեր պաթոլոգիական պրոցեսների ժամանակ: Վեգետացիայի օրինակներ են  պապիլոմաները, սրածայր կոնդիլոմաները, վեգետացիոն բշտախտը:

Երբ առկան են մի քանի առաջնային էլեմենտներ, դա կոչվում է իսկական պոլիմորֆիզմ, օր.` Դյուինգի հերպեսանման դերմատիտի ժամանակ առկա է  եղնջայտուց, պապուլա, բիծ, բշտիկ և բուշտ: Երբ առկա է առաջնային էլեմենտ և երկրորդային էլէմենտներ, որոնք առաջնային էլեմենտի էվոլյուցիայի արդյունք են, դա կոչվում է կեղծ պոլիմորֆիզմ, օր.` ականտոլիտիկ բշտախտի ժամանակ առկա են բշտեր և նրանց էվոլուցիայի արդյունքում կեղևներ, էրոզիաներ, դիսքրոմիա, նույնը կարող ենք ասել նաև էկզեմալի մասին:

Ժամանակի ընթացքում առաջացան այլ էլեմենտներ, որոնց դժվար է դասել  այս 2 խմբից որևէ մեկի մեջ: Դրանք են`

 կոմեդոն-այն մազի ֆոլիկուլի լայնացումն է և լցվում է կերատինով և լիպիդներով: Երբ ֆոլիկուլը ամբողջությամբ լցված է կերատինով, օքսիդացման արդյունքում այն դառնում է սև գույնի և կոչվում է բաց կոմեդոն: Երբ ֆոլիկուլը ամբողջութւյամբ չէ լցված կերտինով, այն սպիտակ գույնի է և կոչվում է փակ կոմեդոն: Կոմեդոները առկա են ակնեի ժամանակ:

եղջույր- կոնաձև, եղջերային թիթեղներից կազմված մասսա է: Այն առաջանում է եղջերացման խանգարման հետևանքով: Հաճախ լինում է գորտնուկների, նորագոյացությունների ժամանակ:

սկլերոզ- մաշկի դիֆուզ կամ օջախային պնդեցումն է:Պալպատոր մաշկը տախտականման է , անշարժ, չի վերցվում ծալքի մեջ: Սկլերոզի տիպիկ օրինակ է սկլերոդերմիան:

ատրոֆիա- բառը նշանակում է բջջի, հյուսվածքի, օրգանի կամ մարմնի որևէ մասի փոքրացում: Ատրոֆիան լիրնում է էպիդերմալ և դերմալ: Էպիդերմալ ատրոֆիայի ժամանակ դիտվում է էպիդերմիսի բջիջների քանակի նվազում: Մաշկը դառնում է փայլուն, նուրբ, գրեթե թափանցիկ, կնճռոտված: Դերմալ ատրոֆիայի դեպքում կամ պտկիկայի, կամ ցանցային, կամ 2 շերտում դիտվում է հյուսվածքի նվազում առաջանում է մաշկի դեպրեսսիա: Դերմալ ատրոֆիայի ժամանակ մաշկի գույնը և մակերեսը փոփոխված չեն: Որպես կանոն էպիդերմալ և դերմալ ատրոֆիաները լինում են զուգահեռ կամ մեկը հաջորդում է մյուսին:

տելեանգիոեկտազ- անոթների պերսիստող լայնացումն է, այս դեպքում առկա է ցանցանման կամ սարդանման  կարմիր բիծ

պոյկիլոդերմիա-  այն առանիձն էլեմենտ չէ: Երբ տեսնում ենք ատրոֆիա, տելեանգիոեկտազ և հիպերպիգմենտացիա կամ հիպոպիգմենտացիա այս 3-ը միասին կոչվում են պոյկիլոդերմիա: Այն բնորոշ է շարակցական հյուսվածքի համակարգային հիվանդություններին:

Մաշկի նյարդային կարգավորումները

Նյարդային  թենելիկները մոտենալով մաշկի մակերեսին տալիս են ճյուղավորում:Դրանք կոչվում են նյարդային վերջվորություններ:

Նրանք  ապահովում են  արտաքին հպման և շոշափման զգայողությունները:Բացի դրանցից մաշկում կան նյարդային մարմնիկները,որոնք ապահովում են մաշկի այս կամ այն  զգացողությունները:

Կրաոսլեի կորբաներ->ապահովում է ցրտի զգացողությունները

Ռուֆինեիի մարմնիկները –>ապահովում են տաքության զգացողությունները

Ֆատեր-Պաչինիի մարմնիկներ->ապահովում են խորը վիբրացիան և ճնշումը

Մեռկելի և Մեյսեռի բջիջները->ապահովում են կոնտակտային զգացողություները

Հերպես

Նկարագրություն

Հերպեսը (տենդաբշտիկ) աշխարհի ամենատարածված վիրուսային հիվանդությունեից մեկն է: Այն ունի կրկնվելու հատկություն: Սովորական հերպեսով վարակված է աշխարհի բնակչության մոտ 90 տոկոսը: Վարակի մի քանի տեսակ կա, որոնցից առավել տարածված են հետևյալ տեսակները`

- հասարակ հերպես,

- գոտևորող հերպես (գոտևորող որքին),

- սեռական օրգանների հերպես:

Պատճառներ

Հերպեսի վիրուսը փոխանցվում է շփման ճանապարհով: Վարակի աղբյուրը հիվանդ մարդն է կամ վիրուսակիրը: Հիվանդության առաջացմանը նպաստում են գերսառեցումը, օրգանիզմի դիմադրողականության անկումը, ինչպես նաև թերվիտամինությունը: Հերպեսը հաճախ առաջանում է այլ վարակիչ հիվանդությունների ֆոնի վրա:

Գոտևորող հերպեսն առաջանում է ջրծաղիկի վիրուսով ախտահարվելիս: Մինչև 10 տարեկան երեխաները գոտրորող հերպեսով չեն հիվանդանում, սակայն վարակված մարդու հետ շփվելիս նրանք կարող են հիվանդանալ ջրծաղիկով:

Սեռական հերպեսի վարակի փոխանցման ճանապարհներն են`

- սեռական ճանապարհը,

- հնարավոր է վարակված մորից պտղին՝ հղիության և ծննդաբերության ընթացքում

- հնարավոր է՝ կենցաղային:

Վարակվելու ռիսկը բարձրանում է բորբոքման սրացման կամ գաղտնի շրջանում, երբ սեռական հարաբերությունները դառնում են վարակվելու իմաստով առավել վտանգավոր: Ավելի բարձր է տղամարդու կողմից կնոջը վարակելու ռիսկը:

Պաթոգենեզ

Հասարակ հերպեսը դրսևորվում է բշտիկների առաջացմամբ, որոնք ի հայտ են գալիս շրթունքների, քթի, թևերի վրա, ինչպես նաև հերպեսը կարող է ախտահարել աչքը և այլն: Հազվադեպ ախտահարվում են փոքր երեխաների ներքին օրգանները և նյարդային համակարգը: Նման դեպքերում հիվանդությունն ընթանում է ծանր և բարձր ջերմությամբ: Էքսուդատիվ (բորբոքահեղձուկալորձենաբորբային) դիաթեզով տառապող երեխաների մոտ հնարավոր է նաև հերպեսային էկզեմայի առաջացում: Սովորաբար, հիվանդությունն սկսվելուց 7-10 օր անց բշտիկները չորանում են և դրանց տեղերում առաջանում են վարդագույն բծեր:

Գոտևորող հերպեսն ախտահարում է ոչ միայն մաշկը, այլև նյարդերը:Հիմնականում ցանը տարածվում է միջկողային և ազդրային նյարդերի ուղղությամբ: Բայց կարող է լինել նաև եռորյակ նյարդի ախտահարում: Մոտակա ավշային հանգույցները մեծանում են և հիվանդի ջերմաստիճանը բարձրանում է: 6-8 օր անց բշտիկները սկսում են չորանալ, ինչից հետո սկսվում է առողջացումը:

Սեռական հերպեսի առկայության արտաքին նշաններն են`

- սեռական օրգանների լորձաթաղանթին եւ հարակից մաշկի վրա առաջանում է կարմրություն, քոր, այրոցի զգացում եւ թափանցիկ հեղուկ պարունակությամբ բշտեր,

- բերանի խոռոչի լորձաթաղանթը եւ մաշկը համանման բորբոքվում են:

Սեռական հերպեսն առանձնահատուկ վտանգավոր է հղիների համար, քանի որ կարող է վիժման պատճառ դառնալ: Այն մի շարք դեպքերում առաջացնում է նևրոտիկ խանգարումներ եւ սեռական կյանքի աններդաշնակություն: Երբեմն նկատվում են վիրուսային սուր տարածուն վարակին բնորոշ սիմպտոմատիկ բարդություններ:

Բուժում

Հերպեսը բուժվում է բժշկի օգնությամբ: Եթե հիվանդի ընդհանուր վիճակը լավ է, բավարար է մեկ անգամ այցելել բժշկին և կատարել նրա խորհուրդները, իսկ գոտևորող և սեռական հերպեսի առկայության ժամանակ անհրաժեշտ է բժշկի մշտական հսկողություն:

Հիվանդներին խորհուրդ է տրվում տաք հագնվել և խուսափել մրսելուց: Եթե գոտևորող հերպեսը սաստկացել է, անհրաժեշտ է պահպանել անկողնային ռեժիմ: Պետք է ընդունել վիտամիններով հարուստ սնունդ: Բերանի խոռոչի ախտահարման ժամանակ բժիշկը խորհուրդ է տալիս հաճախակի ողողումներ կատարել:

Կանխարգելում

Հերպեսի կանխարգելման համար անհրաժեշտ է օրգանիզմը հնարավորինս կոփել և հագնել եղանակին հարմար հագուստ: Երեխաներին չպետք է թույլ տալ շփվել գոտևորող հերպեսով հիվանդ անձանց հետ, իսկ էքսուդատիվ (բորբոքահեղձուկալորձենաբորբային) դիաթեզով տառապող փոքր երեխաներին անհրաժեշտ է զերծ պահել նույնիսկ հասարակ հերպեսով հիվանդ անձանց հետ շփումից:

Վիտիլիգո

Նկարագրություն

Վիտիլիգոն մաշկային հիվանդություն է, որով առավել հաճախ հիվանդանում են երիտասարդ կանայք:

Պատճառներ

Վիտիլիգո հիվանդության առաջացման պատճառները հայտնի չեն: Ենթադրվում է, որ այն նյարդաներզատիչ խանգարումների հետևանք է:

Պաթոգենեզ

Այս հիվանդությունը բնորոշվում է մաշկային ծածկույթի վրա մելանին գունակի անհետացմամբ և տարբեր ձևի ու մեծության սպիտակ բծերի առաջացմամբ: Բծերը մեծանում են, միաձուլվում և առաջացնում կաթնասպիտակավուն շատ մեծ հատվածներ, որտեղ աճող մազերը նույնպես գունազրկվում են: Հիվանդությունը չի ազդում ընդհանուր ինքնազգացողության վրա, բայց հիվանդին անհանգստացնում է սոսկ որպես կոսմետիկական արատ: Առանձին բծեր կարող են ինքնուրույն անհետանալ:

Բուժում

Վիտիլիգո հիվանդությունը բուժում է բժիշկը: Բծերին կարելի է քսել գրիմ, հեղուկ դիմափոշի, կալիումի գերմանգանատի լուծույթ: Պետք է խուսափել արևի տակ երկար գտնվելուց, որովհետև թուխ մաշկի վրա սպիտակ բծերն ավելի ցայտուն են դառնում:

Դեմքի խնամք

Հասունացման ժամանակ բոլոր դեռահասների մոտ լինում են ինչպես ներքին, այնպես էլ արտաքին փոփոխություններ: Գրեթե բոլոր դեռահասները կանգնում են այն խմդրի առջև, որ նրանց դեմքին առաջանում են սև և բծավոր կետիկներ, ինչը մարդու երեսը կոպիտ ասած «այլանդակում է»: Ինքս մինչ այսօր կանգնած էի այդ խնդրի առջև, բայց վերջերս համացանցում գտա այդ սև կետիկների ոչնչացման ձևը և ցանկանում եմ կիսվել այդ լուծման հետ ձեզ հետ:

Օճառի փրփուրը խառնեք գելի հետ: Հետո 1 ճաշի գդալ սոդայն լցրեք այդ հեղուկի մեջ  և այդ քանակով նաև խառնեք աղ:

Ստացած հեղուկը քսեք դեմքի այն մասերում, որտեղ կան սև կետեր: Խորհուրդ կտամ, որ քսեք բամբակով: Քսուքը դեմքին թողեք 5 րոպե:

Եթե հանկարծ զգաք թեթև ծակծկոցներ դեմքի վրա ՉՎԱԽԵՆԱՔ: Այդ ամենը սոդայի ազդեցությունն է:

5 րոպե անց տաք ջրով մաքրեք երեսի վրայի քսուքը և այդ նույն տեղը քսեք խոնավեցնող կրեմ:

Արդյունքը գերազանց է. սև կետիկները մեծամասամբ անհետացել են և դուք ունեք մաքուր և գեղեցիկ դեմք:

ՀԱԿԱՑՈՒՑՈՒՄ.

Եթե ձեր դեմքին կան բշտիկներ, ապա խորհուրդ չի տրվում քսել դեմքի տվյալ մասում, որովհետև հնարավոր է լինի բորբոքում և բշտիկների թիվը մեծանա: Այսպես անում են տնային պայմաններում և շաբաթական մեկ անգամ: Իսկ եթե դուք ունեք չոր դեմք, ապա խորհուրդ է տրվում քսուկին ավելացնել մի փոքր կրեմ

Մերսում

Ընդհանուր մերսում

massajՄարմնի ընդհանուր մերսում – Մերսումը շատ օգտակար է  խրոնիկական և ոչ խոր փուլում գտնվող արտրիտի, մեջքի ցավերի,  պարանոցային և  գոտկային հատվածներում ցավերի, բուրսիտի,  հոդերում դիստրոֆիկ փոփոխությունների, օստիոխոնդրոզի, մկանների, ջիլերի և կապանների ձգվածության, սկոլիոզի (ողնաշարի թեքվածություն), սպազմի, տենդինիտի, հոդերի դժվարաշարժության, վնասվածքների դեպքում: Հոդախախտերից և կոտրվածքներից հետո հետտրավմային վերականգնողական մերսում: Ամբողջական մարմնի ճարպակալման, հեղուկի կանգի, այտուցվածության, իմունային համակարգի խանգարման, շաքարային դիաբետի, ցելյուլիտի դեպքում:  Բարձր և ցածր արյան ճնշման      տատանումների , անոթների նեղացման,  տարբեր պատճառներից առաջացած գլխացավերի,   միգրենի, անքնության, նևրոլգիայի, նևրիտի, նևրոզի, գլխուղեղի արյան շրջանառության խախտումների (պարալիզ),   խրոնիկական ռադիկուլիտի, ողնաշարի դիսկերի խախտման և կեցվածքի շեղումների դեպքում:

Դեմքի խնամք

Հասունացման ժամանակ բոլոր դեռահասների մոտ լինում են ինչպես ներքին, այնպես էլ արտաքին փոփոխություններ: Գրեթե բոլոր դեռահասները կանգնում են այն խմդրի առջև, որ նրանց դեմքին առաջանում են սև և բծավոր կետիկներ, ինչը մարդու երեսը կոպիտ ասած «այլանդակում է»: Ինքս մինչ այսօր կանգնած էի այդ խնդրի առջև, բայց վերջերս համացանցում գտա այդ սև կետիկների ոչնչացման ձևը և ցանկանում եմ կիսվել այդ լուծման հետ ձեզ հետ:

Օճառի փրփուրը խառնեք գելի հետ: Հետո 1 ճաշի գդալ սոդայն լցրեք այդ հեղուկի մեջ  և այդ քանակով նաև խառնեք աղ:

Ստացած հեղուկը քսեք դեմքի այն մասերում, որտեղ կան սև կետեր: Խորհուրդ կտամ, որ քսեք բամբակով: Քսուքը դեմքին թողեք 5 րոպե:

Եթե հանկարծ զգաք թեթև ծակծկոցներ դեմքի վրա ՉՎԱԽԵՆԱՔ: Այդ ամենը սոդայի ազդեցությունն է:

5 րոպե անց տաք ջրով մաքրեք երեսի վրայի քսուքը և այդ նույն տեղը քսեք խոնավեցնող կրեմ:

Արդյունքը գերազանց է. սև կետիկները մեծամասամբ անհետացել են և դուք ունեք մաքուր և գեղեցիկ դեմք:

ՀԱԿԱՑՈՒՑՈՒՄ.

Եթե ձեր դեմքին կան բշտիկներ, ապա խորհուրդ չի տրվում քսել դեմքի տվյալ մասում, որովհետև հնարավոր է լինի բորբոքում և բշտիկների թիվը մեծանա: Այսպես անում են տնային պայմաններում և շաբաթական մեկ անգամ: Իսկ եթե դուք ունեք չոր դեմք, ապա խորհուրդ է տրվում քսուկին ավելացնել մի փոքր կրեմ

Մերսում

Ընդհանուր մերսում

massajՄարմնի ընդհանուր մերսում – Մերսումը շատ օգտակար է  խրոնիկական և ոչ խոր փուլում գտնվող արտրիտի, մեջքի ցավերի,  պարանոցային և  գոտկային հատվածներում ցավերի, բուրսիտի,  հոդերում դիստրոֆիկ փոփոխությունների, օստիոխոնդրոզի, մկանների, ջիլերի և կապանների ձգվածության, սկոլիոզի (ողնաշարի թեքվածություն), սպազմի, տենդինիտի, հոդերի դժվարաշարժության, վնասվածքների դեպքում: Հոդախախտերից և կոտրվածքներից հետո հետտրավմային վերականգնողական մերսում: Ամբողջական մարմնի ճարպակալման, հեղուկի կանգի, այտուցվածության, իմունային համակարգի խանգարման, շաքարային դիաբետի, ցելյուլիտի դեպքում:  Բարձր և ցածր արյան ճնշման      տատանումների , անոթների նեղացման,  տարբեր պատճառներից առաջացած գլխացավերի,   միգրենի, անքնության, նևրոլգիայի, նևրիտի, նևրոզի, գլխուղեղի արյան շրջանառությանխախտումների (պարալիզ),   խրոնիկական ռադիկուլիտի, ողնաշարի դիսկերի խախտման և կեցվածքի շեղումների դեպքում:

Էլեմենտներ – Ձևաբանական Տարրեր

Էլեմենտները բաժանվում են 2 հիմնական խմբերի` առաջնային և երկրորդային էլեմենտներ: Առաջնային էլեմենտները առաջանում են մաշկի վրա ինքնուրույն: Դրանք են`

բիծ

հանգույցիկ

հանգույց

թմբիկ

բշտիկ

բուշտ

թարախաբշտիկ

եղնջայտուց

Երկրորդային էլեմենտները առաջանում են առաջնային էլեմենտների փոփոխության կամ հետզարգացման արդյունքում: Դրանք են`

էրոզիա

խոց

կեղև

ճաք

սպի

թեփուկ

էքսկորիացիա

որքինացում

վեգետացիա

դիսքրոմիա

Առաջնային էլեմենտներ

Բիծ- macula – Բիծը հարթ էլեմենտ է, որը տարբերվում է շրջակա մաշկից միայն գույնի փոփոխությամբ: Բծերը լինում են տարբեր ձևերի, նրանց սահմանները կարող են լինել հստակ կամ ոչ հստակ, բիծը չի շոշոփվում: Բծերը լինում են`

Բորբոքյին-բծերը վարդագույն են և սեղմելիս անհետանում են: Կախված չափերից տարբերում են էրիթեմա, որը զբաղեցնում է մարմնի որևէ շրջանը, օր.` դեմքի թիթեռնիկանման էրիթեման կարմիր գայլախտի դեպքում: Էրիթրոդերմաի, երբ մաշկի 90%-ը հիպերեմիկ է, օր` փսորիատիկ էրիթրոդերմիայի ժամանակ:

Ոչ բորբոքային-  առաջանում են տարբեր տրամաչափի անոթներին պատի ամբողջականության խախտման և էրիթրոցիտների անոթներից դուրս գալու արդյունքում: Արյունազեղումները սեղմելիս գույնը չեն փոխում: Կախված չափերից տարբերում են պուրպուրա, երբ բծերը ասեղի գլխիկի չափի են, և էկխիմոզ, երբ բծերը եղունգի չափից մեծ են:

Պիգմենտային բծեր

Հիպերպիգմենտային բծեր, որոնք լինում են բնածին, օր.` խալեր, և ձեռք բերովի, օր.` դաջվածքներ, պեպեններ:

Հիպոպիգմենտային բծեր, որոնք լինում են բնածին, օր` հիպոպիգմենտային խալեր, և ձեռք բերովի

Դեպիգմենտային բծեր, որոնք սպիտակ բծեր են, օր` վիտիլիգոյի ժամանակ, ալբինիզմի ժամանակ

Հանգույցիկ- papula – մաշկից քիչ բարձր, խոռոչազուրկ էլեմենտ է: Պապուլաները ըստ ձևի բազմազան են, օր` կոնաձև, կիսալուսնաձև , տափակ, պորտանման և այլն« ըստ չափերի լինում են ոսպանման (լենտիկուլյար), կորեկանման (միլիար), դրամանման (նումուլյար): Պապուլաները հանդիպում են մի շարք հիվանդությունների դեպքում, օր.` կարմիր տափակ որքի, երկրորդային սիֆիլիս, վուլգար փսորիազ: Երբեմն պապուլաները միաձուլվում են առաջացնելով վահանիկ, օր.` վուլգար փսորիազ:

Հանգույց- nodus – մաշկի մակարդակից բարձր, շոշափվող, խոռոչազուրկ էլեմենտ է: Այն հանդիպում է երրորդային սիֆիլիսի (գումա), տուբերկուլյոզի, լեյշմանիոզի ժամանակ, կարող է լինել նաև բարորոկ կամ չարորակ նորագոյացություն: Հանգույցը ունի խոցոտման հակում, խոցի լավացումից հետո մնում է սպի:

Թմբիկ- tuberculum-  մաշկի մակարդակից բարձր, խոռոչազուրկ, շոշափվող էլեմենտ է, չափերով ավելի խոշոր է քան հանգույցը: Հանդիպում է երրորդային սիֆիլիսի, լեպրայի, տուբերկուլյոզի, չարորակ կամ բարորակ նորագոյացությունների ժամանակ: Թմբիկը ունի խոցոտման հակում, խոցի լավացումից հետո մնում է սպի:

Բշտիկ- vesicular- խոռոչավոր, մաշկի մակարդակից քիչ բարձր, շճային կամ հեմոռագիկ պարունակությամբ էլեմենտ է: Բշտիկները սֆերիկ են,  ծածկը կարող է լինել թորշոմած, օր.` ֆլիկտենան ստոֆիլոկոկային իմպետիգոյի դեպքում, կամ լարված ծածկ, օր.` հերպես ինֆեկցիաների, Դյուինգի հերպեսանման դերմատիտի  ժամանակ: Բշտիկը պատռվելիս առաջացնում է էրոզիա:

 Բուշտ- bulla- չափերով ավելի մեծ է քան բշտիկը, խոռոչավոր, էքսուդատով լցված, մաշկի մակարդակից բարձր էլեմենտ է: Բուշտը պատռվում է առաջացնելով կամ էրոզիա, կամ խոց:  Բուշտը դիտվում է ականտոլիտիկ բշտախտի ժամանակ:

Թարախաբշտիկ- pustula – թարախային էքսուդատով լցված բշտիկ է: Կարող է լինել ինֆեկցիոն ծագման, օր.` ստրեպտո-ստաֆիլոկոկային հիվանդությունների ժամանակ,  ոչ ինֆեկցիոն ծագման. օր.` պուստուլյոզ փսորիազի ժամանակ:

Եղնջայտուց- urtica- մաշկի մակարդակից բարձր, խոռոչազուրկ էլեմենտ է, որը առաջանում է մաշկի այտուցման արդյունքում և մի քանի ժամի ընթացքում ինքնուրույն անհետանում է: Կարող է լինել տարբեր ձևերի` կլոր, օվալաձև, անուլար և այլն, տարբեր չափերի և տարածվածության: Եղնջայտուցը լինում է բաց վարդագույնից  մինչև կարմիր, հաճախ առկա է ալերգիկ հիվանդությունների, Դյուինգի հերպեսանման դերմատիտի ժամանակ:Երկրորդային էլեմենտներ

Էրոզիա- erosio – խոնավ, կլոր կամ օվալաձև, մաշկի մակարդակից ցածր էլեմենտ է : Այն առաջանում է էպիդերմիսի կորստի հետևանքով: Այն առաջանում է բշտիկի, բուշտի կամ պուստուլայի պատռման արդյունքում, իսկ երբեմն առաջանում է ինքնուրույն, օր.` քերծվածքների, վնասման արդյունքում: Էրոզիաներ առկա են ականտոլիտիկ բշտախտի ժամանակ:

Խոց-ulcus- մաշկի մակարդակից ցածր, խոնավ էլեմենտ է, որը առաջանում է ոչ միայն էպիդերմիսի կորստի այլ նաև դերմայի  մասնակի կամ աբողջական կորստի հետևանքով: Խոցը կարող է լինել տարբեր չափերի, ձևերի, եզրերը կարող են լինել հարթ, կտրատվածև այլն, հատակը կարող է լինել նեկրոտիկ, մաքուր, էքսուդատով լցված և այլն: Խոցի օրինակներ են գանգրենոզ պիոդերմիան, կարծր շանկրը, փափուկ շանկրը, էկտիման:

Թեփուկ- squama –  տափակ, ափսեանման կամ ալրանման թիթեղներ են կազմված եղջերային բջիջներից:Նորմայում մեր մաշկի եղջերային շերտը  անընդհատ պոկվում է թեփուկների տեսքով, սակայն մենք դա չենք նկատում: Երբ տարբեր պաթոլոգիաների արդյունքում խանգարվում է էպիդերմիսի միտոտիկ ակտիվությունը և դիֆերենցացիան թեփուկները դառնում են տեսանելի: Թեփուկները լինում են տարբեր, օր.` փսորիազի դեպքում սպիտակ- արծաթագույն, սեբորեյի դեպքում դեղին և յուղոտ, գունափոփոխ որքինի դեպքում ալրանման:

Էքսկորիացի- excoriatio- էպիդերմիսի մակերեսային, գծային վնասումն է քորի հետևանքով: Էքսկորիացիներ առկա են քորվող հիվանդությունների դեպքում, օր.` քոս, նեյրոդերմիտ, քորպտիկ:

Կեղև- crusta- էքսուդատի չորացման արդյունք է: Էքսուդատի բնույթից կախված կեղևները լինում են տարբեր ` օր.` թարախային կեղևները դեղին-կանաչ գույնի են, հեմոռագիկ կեղևները  կարմիրից մինչև շագանակագույն գույնի են:

Ճաք- fissure- մաշկի և լորձաթաղանթների գծային ամբողջականության խախտումն է , որը առաջանում է հյուսվածքների էլաստիկության նվազման և նրանց վրա լարվածության ազդեցությամբ:Ճաքերը հաճախ առաջանում են ափերի , ներբանների և հոդերի շրջաններում, օր` էկզեմայի, ափ- ներբանային փսորիազի դեպքում:

Որքինացում-lichenificatio – մաշկը ունի որոշակի գծապատկեր, սակայն որը ցայտուն չէ նորմայում: Մաշկի հաստացումը և գծապատկերի ցայտունությունը կոչվում է որքինացում: Որքինացում դիտվում է նեյրոդերմիտի ժամանակ:

Սպի- cicatrix-  առաջանում է վնասված մակերեսում շարակցական հյուսվածքի աճի հետևանքով: Սկզբում սպին վարդագույն է, հետագայում այն դառնում է հիպո- կամ  հիպեր պիգմենտացված: Սպիները լինում են`

հիպերտրոֆիկ- ըստ ձևի այն նման է առաջնային էլեմենտին, մաշկի մակերեսից բարձր է:

կելոիդ- այն չափերով գերազանցում է առաջնային էլեմենտին և տարածվում է դեպի շրջակա մաշկը

ատրոֆիկ- մաշկը բարակած է առաջնային էլեմենտի տեղում և մաշկի մակարդակից ցածր է

Դիսքրոմիա- dischromia – առաջնային էլեմենտների անհետացումից հետո նրանց տեղը մնում են հիպեր- կամ հիպոպիգմենտացված բծեր:

Վեգետացիա- vegetatio- պտկիկային շերտի գերաճումն է, որը կարող է առաջանալ տարբեր պաթոլոգիական պրոցեսների ժամանակ: Վեգետացիայի օրինակներ են  պապիլոմաները, սրածայր կոնդիլոմաները, վեգետացիոն բշտախտը:

Երբ առկան են մի քանի առաջնային էլեմենտներ, դա կոչվում է իսկական պոլիմորֆիզմ, օր.` Դյուինգի հերպեսանման դերմատիտի ժամանակ առկա է  եղնջայտուց, պապուլա, բիծ, բշտիկ և բուշտ: Երբ առկա է առաջնային էլեմենտ և երկրորդային էլէմենտներ, որոնք առաջնային էլեմենտի էվոլյուցիայի արդյունք են, դա կոչվում է կեղծ պոլիմորֆիզմ, օր.` ականտոլիտիկ բշտախտի ժամանակ առկա են բշտեր և նրանց էվոլուցիայի արդյունքում կեղևներ, էրոզիաներ, դիսքրոմիա, նույնը կարող ենք ասել նաև էկզեմալի մասին:

Ժամանակի ընթացքում առաջացան այլ էլեմենտներ, որոնց դժվար է դասել  այս 2 խմբից որևէ մեկի մեջ: Դրանք են`

 կոմեդոն-այն մազի ֆոլիկուլի լայնացումն է և լցվում է կերատինով և լիպիդներով: Երբ ֆոլիկուլը ամբողջությամբ լցված է կերատինով, օքսիդացման արդյունքում այն դառնում է սև գույնի և կոչվում է բաց կոմեդոն: Երբ ֆոլիկուլը ամբողջութւյամբ չէ լցված կերտինով, այն սպիտակ գույնի է և կոչվում է փակ կոմեդոն: Կոմեդոները առկա են ակնեի ժամանակ:

եղջույր- կոնաձև, եղջերային թիթեղներից կազմված մասսա է: Այն առաջանում է եղջերացման խանգարման հետևանքով: Հաճախ լինում է գորտնուկների, նորագոյացությունների ժամանակ:

սկլերոզ- մաշկի դիֆուզ կամ օջախային պնդեցումն է:Պալպատոր մաշկը տախտականման է , անշարժ, չի վերցվում ծալքի մեջ: Սկլերոզի տիպիկ օրինակ է սկլերոդերմիան:

ատրոֆիա- բառը նշանակում է բջջի, հյուսվածքի, օրգանի կամ մարմնի որևէ մասի փոքրացում: Ատրոֆիան լիրնում է էպիդերմալ և դերմալ: Էպիդերմալ ատրոֆիայի ժամանակ դիտվում է էպիդերմիսի բջիջների քանակի նվազում: Մաշկը դառնում է փայլուն, նուրբ, գրեթե թափանցիկ, կնճռոտված: Դերմալ ատրոֆիայի դեպքում կամ պտկիկայի, կամ ցանցային, կամ 2 շերտում դիտվում է հյուսվածքի նվազում առաջանում է մաշկի դեպրեսսիա: Դերմալ ատրոֆիայի ժամանակ մաշկի գույնը և մակերեսը փոփոխված չեն: Որպես կանոն էպիդերմալ և դերմալ ատրոֆիաները լինում են զուգահեռ կամ մեկը հաջորդում է մյուսին:

տելեանգիոեկտազ- անոթների պերսիստող լայնացումն է, այս դեպքում առկա է ցանցանման կամ սարդանման  կարմիր բիծ

պոյկիլոդերմիա-  այն առանիձն էլեմենտ չէ: Երբ տեսնում ենք ատրոֆիա, տելեանգիոեկտազ և հիպերպիգմենտացիա կամ հիպոպիգմենտացիա այս 3-ը միասին կոչվում են պոյկիլոդերմիա: Այն բնորոշ է շարակցական հյուսվածքի համակարգային հիվանդություններին:

Մաշկի նյարդային կարգավորումները

Նյարդային  թենելիկները մոտենալով մաշկի մակերեսին տալիս են ճյուղավորում:Դրանք կոչվում են նյարդային վերջվորություններ:

Նրանք  ապահովում են  արտաքին հպման և շոշափման զգայողությունները:Բացի դրանցից մաշկում կան նյարդային մարմնիկները,որոնք ապահովում են մաշկի այս կամ այն  զգացողությունները:

Կրաոսլեի կորբաներ->ապահովում է ցրտի զգացողությունները

Ռուֆինեիի մարմնիկները –>ապահովում են տաքության զգացողությունները

Ֆատեր-Պաչինիի մարմնիկներ->ապահովում են խորը վիբրացիան և ճնշումը

Մեռկելի և Մեյսեռի բջիջները->ապահովում են կոնտակտային զգացողություները

Հերպես

Նկարագրություն

Հերպեսը (տենդաբշտիկ) աշխարհի ամենատարածված վիրուսային հիվանդությունեից մեկն է: Այն ունի կրկնվելու հատկություն: Սովորական հերպեսով վարակված է աշխարհի բնակչության մոտ 90 տոկոսը: Վարակի մի քանի տեսակ կա, որոնցից առավել տարածված են հետևյալ տեսակները`

- հասարակ հերպես,

- գոտևորող հերպես (գոտևորող որքին),

- սեռական օրգանների հերպես:

Պատճառներ

Հերպեսի վիրուսը փոխանցվում է շփման ճանապարհով: Վարակի աղբյուրը հիվանդ մարդն է կամ վիրուսակիրը: Հիվանդության առաջացմանը նպաստում են գերսառեցումը, օրգանիզմի դիմադրողականության անկումը, ինչպես նաև թերվիտամինությունը: Հերպեսը հաճախ առաջանում է այլ վարակիչ հիվանդությունների ֆոնի վրա:

Գոտևորող հերպեսն առաջանում է ջրծաղիկի վիրուսով ախտահարվելիս: Մինչև 10 տարեկան երեխաները գոտրորող հերպեսով չեն հիվանդանում, սակայն վարակված մարդու հետ շփվելիս նրանք կարող են հիվանդանալ ջրծաղիկով:

Սեռական հերպեսի վարակի փոխանցման ճանապարհներն են`

- սեռական ճանապարհը,

- հնարավոր է վարակված մորից պտղին՝ հղիության և ծննդաբերության ընթացքում

- հնարավոր է՝ կենցաղային:

Վարակվելու ռիսկը բարձրանում է բորբոքման սրացման կամ գաղտնի շրջանում, երբ սեռական հարաբերությունները դառնում են վարակվելու իմաստով առավել վտանգավոր: Ավելի բարձր է տղամարդու կողմից կնոջը վարակելու ռիսկը:

Պաթոգենեզ

Հասարակ հերպեսը դրսևորվում է բշտիկների առաջացմամբ, որոնք ի հայտ են գալիս շրթունքների, քթի, թևերի վրա, ինչպես նաև հերպեսը կարող է ախտահարել աչքը և այլն: Հազվադեպ ախտահարվում են փոքր երեխաների ներքին օրգանները և նյարդային համակարգը: Նման դեպքերում հիվանդությունն ընթանում է ծանր և բարձր ջերմությամբ: Էքսուդատիվ (բորբոքահեղձուկալորձենաբորբային) դիաթեզով տառապող երեխաների մոտ հնարավոր է նաև հերպեսային էկզեմայի առաջացում: Սովորաբար, հիվանդությունն սկսվելուց 7-10 օր անց բշտիկները չորանում են և դրանց տեղերում առաջանում են վարդագույն բծեր:

Գոտևորող հերպեսն ախտահարում է ոչ միայն մաշկը, այլև նյարդերը:Հիմնականում ցանը տարածվում է միջկողային և ազդրային նյարդերի ուղղությամբ: Բայց կարող է լինել նաև եռորյակ նյարդի ախտահարում: Մոտակա ավշային հանգույցները մեծանում են և հիվանդի ջերմաստիճանը բարձրանում է: 6-8 օր անց բշտիկները սկսում են չորանալ, ինչից հետո սկսվում է առողջացումը:

Սեռական հերպեսի առկայության արտաքին նշաններն են`

- սեռական օրգանների լորձաթաղանթին եւ հարակից մաշկի վրա առաջանում է կարմրություն, քոր, այրոցի զգացում եւ թափանցիկ հեղուկ պարունակությամբ բշտեր,

- բերանի խոռոչի լորձաթաղանթը եւ մաշկը համանման բորբոքվում են:

Սեռական հերպեսն առանձնահատուկ վտանգավոր է հղիների համար, քանի որ կարող է վիժման պատճառ դառնալ: Այն մի շարք դեպքերում առաջացնում է նևրոտիկ խանգարումներ եւ սեռական կյանքի աններդաշնակություն: Երբեմն նկատվում են վիրուսային սուր տարածուն վարակին բնորոշ սիմպտոմատիկ բարդություններ:

Բուժում

Հերպեսը բուժվում է բժշկի օգնությամբ: Եթե հիվանդի ընդհանուր վիճակը լավ է, բավարար է մեկ անգամ այցելել բժշկին և կատարել նրա խորհուրդները, իսկ գոտևորող և սեռական հերպեսի առկայության ժամանակ անհրաժեշտ է բժշկի մշտական հսկողություն:

Հիվանդներին խորհուրդ է տրվում տաք հագնվել և խուսափել մրսելուց: Եթե գոտևորող հերպեսը սաստկացել է, անհրաժեշտ է պահպանել անկողնային ռեժիմ: Պետք է ընդունել վիտամիններով հարուստ սնունդ: Բերանի խոռոչի ախտահարման ժամանակ բժիշկը խորհուրդ է տալիս հաճախակի ողողումներ կատարել:

Կանխարգելում

Հերպեսի կանխարգելման համար անհրաժեշտ է օրգանիզմը հնարավորինս կոփել և հագնել եղանակին հարմար հագուստ: Երեխաներին չպետք է թույլ տալ շփվել գոտևորող հերպեսով հիվանդ անձանց հետ, իսկ էքսուդատիվ (բորբոքահեղձուկալորձենաբորբային) դիաթեզով տառապող փոքր երեխաներին անհրաժեշտ է զերծ պահել նույնիսկ հասարակ հերպեսով հիվանդ անձանց հետ շփումից:

Վիտիլիգո

Նկարագրություն

Վիտիլիգոն մաշկային հիվանդություն է, որով առավել հաճախ հիվանդանում են երիտասարդ կանայք:

Պատճառներ

Վիտիլիգո հիվանդության առաջացման պատճառները հայտնի չեն: Ենթադրվում է, որ այն նյարդաներզատիչ խանգարումների հետևանք է:

Պաթոգենեզ

Այս հիվանդությունը բնորոշվում է մաշկային ծածկույթի վրա մելանին գունակի անհետացմամբ և տարբեր ձևի ու մեծության սպիտակ բծերի առաջացմամբ: Բծերը մեծանում են, միաձուլվում և առաջացնում կաթնասպիտակավուն շատ մեծ հատվածներ, որտեղ աճող մազերը նույնպես գունազրկվում են: Հիվանդությունը չի ազդում ընդհանուր ինքնազգացողության վրա, բայց հիվանդին անհանգստացնում է սոսկ որպես կոսմետիկական արատ: Առանձին բծեր կարող են ինքնուրույն անհետանալ:

Բուժում

Վիտիլիգո հիվանդությունը բուժում է բժիշկը: Բծերին կարելի է քսել գրիմ, հեղուկ դիմափոշի, կալիումի գերմանգանատի լուծույթ: Պետք է խուսափել արևի տակ երկար գտնվելուց, որովհետև թուխ մաշկի վրա սպիտակ բծերն ավելի ցայտուն են դառնում:

Էկզեմա

Էկզեման կամ դերմատիտը եւս մաշկային հիվանդություն է, որն ավելի շատ ալերգիկ բնույթ է կրում: Հաճախ էկզեման զարգանում է նյարդային համակարգի կամ նյութափոխանակության խանգարման հետեւանքով: Այն հիմնականում առաջանում է դիաթեզով տառապող երեխաների մոտ: Ոչ հաճախ, բայց երբեմն էկզեմայով տառապողների մոտ ալերգիկ ռեակցիաներ են լինում ձկից, ձվից, ցիտրուսային մթերքներից, տան փոշուց, ծաղկափոշուց, քիմիական նյութերից` լվացքի փոշի եւ այլ մաքրող միջոցներ: Այս հիվանդության առաջացման պատճառները շատ են, դրա համար էլ այն պահանջում է համակարգային բուժում: Եթե էկզեմայի պատճառը սննդային ալերգիան է, ապա առաջին հերթին պետք է կերակրացանկից հանել հենց այդ մթերքները, իսկ օրգանիզմը մաքրելու համար ավելի շատ պետք է ուտել գազար, կաղամբ, սեւ բողկ եւ խնձոր: Կենդանական սպիտակուցներից կարելի է օգտագործել միայն ցածր յուղայնությամբ կաթնաշոռ, պանիր, իսկ միսը` միայն շոգեխաշած վիճակում: Պետք է խուսափել շատ քաղցրեղենից, ծխեցված մթերքներից ու հատկապես շոկոլադից: Էկզեմայի ժամանակ շատ լավ օգնում են կռատուկի թուրմից պատրաստված գիշերային կոմպրեսները: Շատ լավ օգնում է կարտոֆիլն ու մեղրը: Հում կարտոֆիլը մաքրել կեղեւից, լվանալ, անցկացնել մանր քերիչով: 100 գրամ կարտոֆիլի զանգվածին խառնել 1 թեյի գդալ մեղր: Ստացված զանգվածը լցնել թանզիֆե անձեռոցիկի վրա ու կապել հիվանդ հատվածի վրա: 2 ժամ հետո այն հանել ու մաշկը սրբել չոր շորով: Այս պրոցեդուրան պետք է կատարել օրվա մեջ 1-2 անգամ: Իսկ ահա թե ինչպես են էկզեման բուժել մեր նախնիները. այն նախկինում համարվել է շատ տարածված ու տանջալի հիվանդություն եւ բուժել են կարտոֆիլի օսլայի օգնությամբ: Եվս մի միջոց կա, որը շատ լավ օգնում է նման իրավիճակներում. դա ակտիվացված ածուխն է: Դասական բժշկության մեջ այն փորձված միջոց է: Ակտիվացված ածուխն իր մեջ է առնում բոլոր թունավոր նյութերը, որոնք մենք ընդունում ենք սննդի հետ կամ արտազատվում են մեր աղիներում: Օրգանիզմի մաքրման հետ անցնում է եւ՛ գլխացավը, եւ՛ մաշկի քորը, էկզեմա-եղնջատենդը:

Էկզեմայի դեպքում հավասարաչափ խառնել ընկույզի, հազարտերեւուկի չորացրած, մանրացրած տերեւներն ու երիցուկի ծաղիկները: 1 ճաշի գդալ այս զանգվածին ավելացնել 1 բաժակ եռջուր, փակել ամանի մեջ ու փաթաթել սրբիչով ու թրմել 1 ժամ ու քամել: Խմել օրը 4 անգամ` ուտելուց առաջ: Այս թուրմն անցկացնում է քորը: Էկզեմայի դեպքում շատ արդյունավետ է հետեւյալ միջոցը: Ապակե անոթի մեջ դնել 1 հատ թարմ ձու, վրան լցնել 50 գրամ քացախի էսենցիա, փակել կափարիչով ու 24 ժամ դնել մութ ու զով վայրում: Այնուհետեւ ավելացնել 1 ճաշի գդալ խոզի հալեցրած փորաճարպը եւ խառնել մինչեւ միատարր զանգված դառնալը: Հիվանդ մասերը լվանալ, չորացնել, ապա քսել պատրաստված քսուքը: Այն շատ ցավոտ է, բայց պետք է գոնե 1 ժամ դիմանալ: Այնուհետեւ քսել որեւէ մանկական կրեմ: Բուժումը կրկնել մի քանի անգամ:

Էլեմենտներ – Ձևաբանական Տարրեր

Էլեմենտներ – Ձևաբանական Տարրեր

Էլեմենտները բաժանվում են 2 հիմնական խմբերի` առաջնային և երկրորդային էլեմենտներ: Առաջնային էլեմենտները առաջանում են մաշկի վրա ինքնուրույն: Դրանք են`

բիծ

հանգույցիկ

հանգույց

թմբիկ

բշտիկ

բուշտ

թարախաբշտիկ

եղնջայտուց

Երկրորդային էլեմենտները առաջանում են առաջնային էլեմենտների փոփոխության կամ հետզարգացման արդյունքում: Դրանք են`

էրոզիա

խոց

կեղև

ճաք

սպի

թեփուկ

էքսկորիացիա

որքինացում

վեգետացիա

դիսքրոմիա

Առաջնային էլեմենտներ

Բիծ- macula – Բիծը հարթ էլեմենտ է, որը տարբերվում է շրջակա մաշկից միայն գույնի փոփոխությամբ: Բծերը լինում են տարբեր ձևերի, նրանց սահմանները կարող են լինել հստակ կամ ոչ հստակ, բիծը չի շոշոփվում: Բծերը լինում են`

Բորբոքյին-բծերը վարդագույն են և սեղմելիս անհետանում են: Կախված չափերից տարբերում են էրիթեմա, որը զբաղեցնում է մարմնի որևէ շրջանը, օր.` դեմքի թիթեռնիկանման էրիթեման կարմիր գայլախտի դեպքում: Էրիթրոդերմաի, երբ մաշկի 90%-ը հիպերեմիկ է, օր` փսորիատիկ էրիթրոդերմիայի ժամանակ:

Ոչ բորբոքային-  առաջանում են տարբեր տրամաչափի անոթներին պատի ամբողջականության խախտման և էրիթրոցիտների անոթներից դուրս գալու արդյունքում: Արյունազեղումները սեղմելիս գույնը չեն փոխում: Կախված չափերից տարբերում են պուրպուրա, երբ բծերը ասեղի գլխիկի չափի են, և էկխիմոզ, երբ բծերը եղունգի չափից մեծ են:

Պիգմենտային բծեր

Հիպերպիգմենտային բծեր, որոնք լինում են բնածին, օր.` խալեր, և ձեռք բերովի, օր.` դաջվածքներ, պեպեններ:

Հիպոպիգմենտային բծեր, որոնք լինում են բնածին, օր` հիպոպիգմենտային խալեր, և ձեռք բերովի

Դեպիգմենտային բծեր, որոնք սպիտակ բծեր են, օր` վիտիլիգոյի ժամանակ, ալբինիզմի ժամանակ

Հանգույցիկ- papula – մաշկից քիչ բարձր, խոռոչազուրկ էլեմենտ է: Պապուլաները ըստ ձևի բազմազան են, օր` կոնաձև, կիսալուսնաձև , տափակ, պորտանման և այլն« ըստ չափերի լինում են ոսպանման (լենտիկուլյար), կորեկանման (միլիար), դրամանման (նումուլյար): Պապուլաները հանդիպում են մի շարք հիվանդությունների դեպքում, օր.` կարմիր տափակ որքի, երկրորդային սիֆիլիս, վուլգար փսորիազ: Երբեմն պապուլաները միաձուլվում են առաջացնելով վահանիկ, օր.` վուլգար փսորիազ:

Հանգույց- nodus – մաշկի մակարդակից բարձր, շոշափվող, խոռոչազուրկ էլեմենտ է: Այն հանդիպում է երրորդային սիֆիլիսի (գումա), տուբերկուլյոզի, լեյշմանիոզի ժամանակ, կարող է լինել նաև բարորոկ կամ չարորակ նորագոյացություն: Հանգույցը ունի խոցոտման հակում, խոցի լավացումից հետո մնում է սպի:

Թմբիկ- tuberculum-  մաշկի մակարդակից բարձր, խոռոչազուրկ, շոշափվող էլեմենտ է, չափերով ավելի խոշոր է քան հանգույցը: Հանդիպում է երրորդային սիֆիլիսի, լեպրայի, տուբերկուլյոզի, չարորակ կամ բարորակ նորագոյացությունների ժամանակ: Թմբիկը ունի խոցոտման հակում, խոցի լավացումից հետո մնում է սպի:

Բշտիկ- vesicular- խոռոչավոր, մաշկի մակարդակից քիչ բարձր, շճային կամ հեմոռագիկ պարունակությամբ էլեմենտ է: Բշտիկները սֆերիկ են,  ծածկը կարող է լինել թորշոմած, օր.` ֆլիկտենան ստոֆիլոկոկային իմպետիգոյի դեպքում, կամ լարված ծածկ, օր.` հերպես ինֆեկցիաների, Դյուինգի հերպեսանման դերմատիտի  ժամանակ: Բշտիկը պատռվելիս առաջացնում է էրոզիա:

 Բուշտ- bulla- չափերով ավելի մեծ է քան բշտիկը, խոռոչավոր, էքսուդատով լցված, մաշկի մակարդակից բարձր էլեմենտ է: Բուշտը պատռվում է առաջացնելով կամ էրոզիա, կամ խոց:  Բուշտը դիտվում է ականտոլիտիկ բշտախտի ժամանակ:

Թարախաբշտիկ- pustula – թարախային էքսուդատով լցված բշտիկ է: Կարող է լինել ինֆեկցիոն ծագման, օր.` ստրեպտո-ստաֆիլոկոկային հիվանդությունների ժամանակ,  ոչ ինֆեկցիոն ծագման. օր.` պուստուլյոզ փսորիազի ժամանակ:Եղնջայտուց- urtica- մաշկի մակարդակից բարձր, խոռոչազուրկ էլեմենտ է, որը առաջանում է մաշկի այտուցման արդյունքում և մի քանի ժամի ընթացքում ինքնուրույն անհետանում է: Կարող է լինել տարբեր ձևերի` կլոր, օվալաձև, անուլար և այլն, տարբեր չափերի և տարածվածության: Եղնջայտուցը լինում է բաց վարդագույնից  մինչև կարմիր, հաճախ առկա է ալերգիկ հիվանդությունների, Դյուինգի հերպեսանման դերմատիտի ժամանակ:

Երկրորդային էլեմենտներ

Էրոզիա- erosio – խոնավ, կլոր կամ օվալաձև, մաշկի մակարդակից ցածր էլեմենտ է : Այն առաջանում է էպիդերմիսի կորստի հետևանքով: Այն առաջանում է բշտիկի, բուշտի կամ պուստուլայի պատռման արդյունքում, իսկ երբեմն առաջանում է ինքնուրույն, օր.` քերծվածքների, վնասման արդյունքում: Էրոզիաներ առկա են ականտոլիտիկ բշտախտի ժամանակ:

Խոց-ulcus- մաշկի մակարդակից ցածր, խոնավ էլեմենտ է, որը առաջանում է ոչ միայն էպիդերմիսի կորստի այլ նաև դերմայի  մասնակի կամ աբողջական կորստի հետևանքով: Խոցը կարող է լինել տարբեր չափերի, ձևերի, եզրերը կարող են լինել հարթ, կտրատվածև այլն, հատակը կարող է լինել նեկրոտիկ, մաքուր, էքսուդատով լցված և այլն: Խոցի օրինակներ են գանգրենոզ պիոդերմիան, կարծր շանկրը, փափուկ շանկրը, էկտիման:

Թեփուկ- squama –  տափակ, ափսեանման կամ ալրանման թիթեղներ են կազմված եղջերային բջիջներից:Նորմայում մեր մաշկի եղջերային շերտը  անընդհատ պոկվում է թեփուկների տեսքով, սակայն մենք դա չենք նկատում: Երբ տարբեր պաթոլոգիաների արդյունքում խանգարվում է էպիդերմիսի միտոտիկ ակտիվությունը և դիֆերենցացիան թեփուկները դառնում են տեսանելի: Թեփուկները լինում են տարբեր, օր.` փսորիազի դեպքում սպիտակ- արծաթագույն, սեբորեյի դեպքում դեղին և յուղոտ, գունափոփոխ որքինի դեպքում ալրանման:

Էքսկորիացի- excoriatio- էպիդերմիսի մակերեսային, գծային վնասումն է քորի հետևանքով: Էքսկորիացիներ առկա են քորվող հիվանդությունների դեպքում, օր.` քոս, նեյրոդերմիտ, քորպտիկ:

Կեղև- crusta- էքսուդատի չորացման արդյունք է: Էքսուդատի բնույթից կախված կեղևները լինում են տարբեր ` օր.` թարախային կեղևները դեղին-կանաչ գույնի են, հեմոռագիկ կեղևները  կարմիրից մինչև շագանակագույն գույնի են:

Ճաք- fissure- մաշկի և լորձաթաղանթների գծային ամբողջականության խախտումն է , որը առաջանում է հյուսվածքների էլաստիկության նվազման և նրանց վրա լարվածության ազդեցությամբ:Ճաքերը հաճախ առաջանում են ափերի , ներբանների և հոդերի շրջաններում, օր` էկզեմայի, ափ- ներբանային փսորիազի դեպքում:

Որքինացում-lichenificatio – մաշկը ունի որոշակի գծապատկեր, սակայն որը ցայտուն չէ նորմայում: Մաշկի հաստացումը և գծապատկերի ցայտունությունը կոչվում է որքինացում: Որքինացում դիտվում է նեյրոդերմիտի ժամանակ:

Սպի- cicatrix-  առաջանում է վնասված մակերեսում շարակցական հյուսվածքի աճի հետևանքով: Սկզբում սպին վարդագույն է, հետագայում այն դառնում է հիպո- կամ  հիպեր պիգմենտացված: Սպիները լինում են`

հիպերտրոֆիկ- ըստ ձևի այն նման է առաջնային էլեմենտին, մաշկի մակերեսից բարձր է:

կելոիդ- այն չափերով գերազանցում է առաջնային էլեմենտին և տարածվում է դեպի շրջակա մաշկըատրոֆիկ- մաշկը բարակած է առաջնային էլեմենտի տեղում և մաշկի մակարդակից ցածր է

Դիսքրոմիա- dischromia – առաջնային էլեմենտների անհետացումից հետո նրանց տեղը մնում են հիպեր- կամ հիպոպիգմենտացված բծեր:

Վեգետացիա- vegetatio- պտկիկային շերտի գերաճումն է, որը կարող է առաջանալ տարբեր պաթոլոգիական պրոցեսների ժամանակ: Վեգետացիայի օրինակներ են  պապիլոմաները, սրածայր կոնդիլոմաները, վեգետացիոն բշտախտը: